[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.295 296, mps.294Nr 1471989 pazdziernik 7, Berlin Zapis rozmowy sekretarza generalnego KCKPZR MichaiÅ‚a Gorbaczowa z prezydentem Wojciechem Jaruzelskimi I sekretarzem KC PZPR MieczysÅ‚awem F.Rakowskim podczas uroczysto-Å›ci z okazji czterdziestolecia powstania NRD, tajneM[ichaiÅ‚] S[iergiejewicz] Gorbaczow wita serdecznie polskich towa-rzyszy, pokrótce informuje ich o swoich rozmowach z E[richem] Honecke-rem i czÅ‚onkami Biura Politycznego KC SED.Czterdziestolecie NRD torzeczywiÅ›cie wielkie wydarzenie.OsiÄ…gniÄ™cia naszych niemieckich przyja-ciół to nasze wspólne zwyciÄ™stwo.Swoje zasadnicze oceny wygÅ‚osiliÅ›mypublicznie.Dobrze, że te uroczystoÅ›ci pozwoliÅ‚y na wyciÄ…gniÄ™cie ważnychwniosków i w jakiejÅ› mierze pozwoliÅ‚y spojrzeć w przyszÅ‚ość.To ostatniejest bardzo ważne.Bo przecież Å›wiat socjalistyczny potrzebuje przemian.Ku naszemu wspólnemu żalowi Polska w wielu punktach spózniÅ‚a siÄ™ z ta-kimi przemianami, a i na WÄ™grzech zaniedbaÅ„ jest wiele.Kádár pod koniecżycia sam tego żaÅ‚owaÅ‚.A za spóznienie trzeba pÅ‚acić wysokÄ… cenÄ™.To dotyczy w ogromnej mierze i nas.Partia może zachować lub nawetzwiÄ™kszyć autorytet, jeżeli tylko nie bÄ™dzie siÄ™ spózniać z prognozowaniemwydarzeÅ„ oraz opracowywaniem i realizacjÄ… aktywnej polityki.Tam, gdzietworzy siÄ™ najmniejsza nawet próżnia w spoÅ‚eczno-politycznej aktywnoÅ›cipartii, pojawia siÄ™ wrzawa pomysłów.U nas teraz gdzieniegdzie taka wrza-wa wyraża siÄ™ w bardzo różnorodnych tendencjach od anarchistycznychdo monarchistycznych.Co siÄ™ tyczy NRD, to tutaj sytuacja spoÅ‚eczno-ekonomiczna jest niepo-równanie lepsza niż, powiedzmy, u nas.I na takiej podstawie, oczywiÅ›cie,znacznie Å‚atwiej dokonać koniecznych politycznych przeksztaÅ‚ceÅ„ w syste-mie demokratycznym.[ieczysÅ‚aw] Rakowski.Tutaj mówiÄ… i marzÄ… o tym, żebyÅ›cie Wy, Mi-chaile Siergiejewiczu, doprowadzili do drugiego wyzwolenia Niemiec.M[ichaiÅ‚] S[iergiejewicz] Gorbaczow.MyÅ›lÄ™, że wielu tutaj rozumiekonieczność okreÅ›lonych zmian na bazie zachowanych i umacnianychwielkich osiÄ…gnięć.PotencjaÅ‚ i w partii, i w spoÅ‚eczeÅ„stwie jest duży, i topozwala mieć nadziejÄ™ na sukces rozwojowy, jeżeli bÄ™dÄ… dobrze uwzglÄ™d-nione nowe impulsy życia.295Teraz chciaÅ‚bym pomówić o Polsce.My, i w kierownictwie partii,i w spoÅ‚eczeÅ„stwie, bardzo przeżywamy sytuacjÄ™ w Polsce, poÅ‚ożenie PZPRi jej kierownictwa.Dużo rozmyÅ›lam nad tymi problemami.Przez lata bez-poÅ›rednich kontaktów z Wami, towarzyszu Jaruzelski, staÅ‚em siÄ™ bliższyPolsce i dlatego szczególnie leży mi na sercu wszystko, co siÄ™ u was dzieje.Nas, w ZSRR, czÄ™sto dosÅ‚ownie przesÅ‚uchujÄ…, jak mogliÅ›my dopuÅ›cićdo takiego przebiegu wypadków w Polsce? MyÅ›lÄ™, że w jakiejÅ› mierze ta-kie postawienie sprawy jest usprawiedliwione, ponieważ KPZR, ZwiÄ…zekRadziecki obiektywnie odgrywaÅ‚y i odgrywajÄ… przewodniÄ… rolÄ™.I jeżeli niedokonywaÅ‚y siÄ™ w odpowiednim czasie konieczne zmiany u nas, to bloko-waÅ‚o to zmiany i u naszych przyjaciół.T[odor] %7Å‚iwkow na swój sposóbmiaÅ‚ racjÄ™, kiedy zauważyÅ‚, że jeżeli KPZR siÄ™ nie zmienia, to nie zmieniajÄ…siÄ™ i inne partie.OczywiÅ›cie każda partia przede wszystkim sama odpo-wiada za przebieg spraw we wÅ‚asnym kraju.Ale my wszyscy wiemy, żekiedy zaczęły siÄ™ przemiany w KPZR, daÅ‚y one pozytywne impulsy i dlainnych.Inna sprawa, że poczÄ…tek rozwoju każdej partii i każdego kraju sÄ…inne.Gdzieniegdzie już zbyt wiele zaniedbano.Wy sami to widzicie i o tymwiecie.Ale wracajÄ…c do Polski, ja bym jeszcze nie traciÅ‚ optymizmu, żeprzebieg zdarzeÅ„ może zostać wyprostowany.Naród powinien przekonaćsiÄ™, że kierownictwo PZPR nie byÅ‚o najgorsze.Przecież to fakt, że podprzewodnictwem PZPR Polska dosÅ‚ownie powstaÅ‚a z ruin powojennegoupadku.SpoÅ‚eczeÅ„stwo bÄ™dzie porównywać doÅ›wiadczenia zarzÄ…dzaniaz niedalekiej przeszÅ‚oÅ›ci i dzisiejsze.I wÄ…tpliwe, by wszyscy w Polscezgodzili siÄ™ z tym, że nowe siÅ‚y polityczne, czyli Solidarność, dążyÅ‚y dopoprawy spraw w kraju za pomocÄ… głównie dolarowego deszczu z Zacho-du.Przecież to doprowadzi do dużych i zasadniczych ustÄ™pstw [wzglÄ™demZachodu] kosztem suwerennoÅ›ci Polski.I w ogóle jest problematyczne, czytaki dolarowy deszcz poleje siÄ™ na polskÄ… ziemiÄ™.Dlatego nie należy tracićgÅ‚owy i rozpaczać.Dzisiejszy szok powinien minąć.Charakterystyczne jest stwierdzenie Mazowieckiego, że tak naprawdÄ™bez udziaÅ‚u PZPR niemożliwe jest teraz rzÄ…dzenie PolskÄ….Dlatego, po-wtarzam, nie należy siać nastrojów defetyzmu.MówiÄ™ to nie tylko wam,ale i w celu wyjaÅ›nienia sytuacji.Nie widzÄ™ wystarczajÄ…co głębokich po-wodów, żebyÅ›cie siÄ™ poddawali.Samokrytycznie oceniajÄ…c błędy, należypozbyć siÄ™ bezgranicznego poczucia winy.Konieczna jest nowa polityka,w tym w stosunku do sojuszników.%7Å‚ycie też ich bÄ™dzie uczyć.Mazowieckipochodzi z SolidarnoÅ›ci, ale ona nie zawaha siÄ™ go pozbyć.296Nie sÄ…dzÄ™, żeby polska klasa robotnicza Å‚atwo zgodziÅ‚a siÄ™ na pano-wanie kapitaÅ‚u prywatnego.PZPR powinna teraz stać siÄ™ partiÄ… bardziejrobotniczÄ… niż poprzednio.Pewnie trzeba by już teraz przygotowywać pro-gram na dajÄ…cÄ… siÄ™ przewidzieć przyszÅ‚ość.To pierwsze, o czym chciaÅ‚bympowiedzieć.Drugie.Zachowujemy i bÄ™dziemy w przyszÅ‚oÅ›ci dotrzymywać wszyst-kich umów, które zawarliÅ›my miÄ™dzy sobÄ….PowinniÅ›my w peÅ‚ni wyko-rzystać obiektywnÄ… konieczność zachowania i rozwoju stosunków miÄ™dzyPolskÄ… i ZwiÄ…zkiem Radzieckim.Musimy odpowiednio wczeÅ›niej znaćwasze przemyÅ›lenia, wÄ…tpliwoÅ›ci i propozycje z tym zwiÄ…zane.Ważne jest,byÅ›my nie zburzyli tego co dobre i co wypracowaliÅ›my w ciÄ…gu wielu lat.Nie mamy zamiaru wtrÄ…cać siÄ™ w wewnÄ™trzne sprawy Polski, ale nie jestnam wszystko jedno, jak i w którym kierunku bÄ™dzie siÄ™ rozwijać Polska.Nie jest nam też obojÄ™tne, że ze strony polskiej już teraz dokonywane sÄ…próby wtrÄ…cania siÄ™ w nasze sprawy.Emisariusze SolidarnoÅ›ci pojawiajÄ…siÄ™ w naszych gorÄ…cych punktach w republikach nadbaÅ‚tyckich, MoÅ‚dawiii na Ukrainie.Podgrzewane sÄ… unickie nastroje i ruchy.To wszystko niejest ani dla nas, ani dla was obojÄ™tne.Innymi sÅ‚owy, stale musimy być nabieżąco i w odpowiednim czasie wykazywać aktywność.Zapraszam MieczysÅ‚awa [Rakowskiego] z wizytÄ… roboczÄ… do nas na11 pazdziernika.Chyba trochÄ™ trudniej bÄ™dzie okreÅ›lić termin wizyty pre-zydenta Polski.W[ojciech] Jaruzelski.Bush zaprosiÅ‚ mnie do USA na poczÄ…tku 1990 r.,a Mazowieckiego w ciÄ…gu roku.OczywiÅ›cie dla mnie bÄ™dzie lepiej zÅ‚ożyćwizytÄ™ w ZSRR przed wyjazdem do USA.Ogromnie dziÄ™kujÄ™, Michaile Siergiejewiczu, za to, że podzieliliÅ›cie siÄ™z nami waszymi przemyÅ›leniami dotyczÄ…cymi sytuacji w Polsce.W peÅ‚-ni podzielam waszÄ… ocenÄ™.Ważne, żeby teraz nie panikować.Być możew perspektywie możliwe jest i zwyciÄ™stwo.Ale trzeba siÄ™ bÄ™dzie nad tymnatrudzić i realistycznie patrzeć na rozwój sytuacji
[ Pobierz całość w formacie PDF ]