[ebook] [PL] Lenin Imperializm jako najwyzsze stadium kapitalizmu

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.M.Beerwskazuje w swym artykule o �najnowszym imperializmie angielskim�88, artykule, który uka-zał się w r.1898, że w r.1852 taki przychylny na ogół imperializmowi mąż stanu w Anglii,jak Disraeli, mówił: �Kolonie to kamienie młyńskie u naszej szyi�.A w końcu wieku XIXbohaterami Anglii byli Cecil Rhodes i Joseph Chamberlain, którzy jawnie głosili imperializmi uprawiali politykę imperialistyczną z największym cynizmem!Jest rzeczą ciekawą, że związek pomiędzy, że tak powiemy, czysto ekonomicznymi i spo-łeczno-politycznymi korzeniami najnowszego imperializmu był już wówczas jasny dla tychleaderów politycznych burżuazji angielskiej.Chamberlain głosił imperializm jako �prawdzi-wą mądrą i oszczędną politykę� wskazując szczególnie na konkurencję, z którą Anglia spoty-ka się teraz na rynku światowym ze strony Niemiec, Ameryki, Belgii.Ratunek w monopolu mówili kapitaliści zakładając kartele, syndykaty, trusty.Ratunek w monopolu wtóro-wali polityczni wodzowie burżuazji śpiesząc zagarnąć niepodzielone jeszcze części świata.ACecil Rhodes, jak opowiadał jego najbliższy przyjaciel, dziennikarz Stead, mówił mu z po-wodu swoich idei imperialistycznych w r.1895:�Zwiedziłem wczoraj londyński East-End (dzielnica robotnicza) i byłem na zebraniu bezrobotnych.Kiedynasłuchałem się tam dzikich mów, które byty jednym krzykiem: chleba! chleba!, to wracając do domu i rozmy-ślając o tym, co widziałem, przekonałem się bardziej niż kiedykolwiek o doniosłości imperializmu.Moim naj-głębszym marzeniem jest rozwiązanie kwestii społecznej, a mianowicie: ażeby uratować czterdzieści milionówludności Zjednoczonego Królestwa od zabójczej wojny domowej, my, politycy kolonialni, musimy zdobyć noweziemie, aby na nich umieścić nadmiar ludności, ażeby otrzymać nowe rynki zbytu towarów, produkowanych wfabrykach i wydobywanych w kopalniach.Imperium, mówiłem to zawsze, to kwestia żołądka.Jeżeli nie chceciewojny domowej, musicie stać się imperialistami�89.88�Die Neue Zeit�, XVI, I, 1898, S.302.89�Die Neue Zeit�, XVI, I, 1898, S.304.47Tak mówił w r.1895 Cecil Rhodes, milioner, król finansowy, główny sprawca wojny an-gielsko-burskiej; a wszak jego obrona imperializmu jest tylko ordynarna, cyniczna, co doistoty zaś nie różni się niczym od �teorii� panów Masłowa, Sudekuma, Potresowa, Davidaoraz twórcy marksizmu rosyjskiego i in., i in.Cecil Rhodes był trochę uczciwszym socjal-szowinistą.Aby dać możliwie najdokładniejszy obraz terytorialnego podziału świata i zmian pod tymwzględem w ciągu ostatnich dziesięcioleci, skorzystamy z zestawień, które daje Supan wewspomnianej pracy o posiadłościach kolonialnych wszystkich mocarstw świata.Supan bierzelata 1876 i 1900; my wezmiemy rok 1876 punkt wyjściowy, wybrany bardzo trafnie, al-bowiem, na ogół biorąc, można uważać, że w tym właśnie czasie rozwój kapitalizmu zachod-nio-europejskiego w jego stadium przedmonopolistycznym został zakończony i r.1914 za-stępując liczby Supana nowszymi według �Geograficzno-statystycznych tablic� Hubnera.Supan bierze tylko kolonie, my uważamy za pożyteczne aby przedstawić całkowity obrazpodziału świata dodać pokrótce wiadomości i o krajach niekolonialnych, i o półkoloniach,do których zaliczamy Persję, Chiny i Turcję: pierwszy z tych krajów stał się już prawie cał-kowicie kolonią, drugi i trzeci stają się koloniami.Otrzymujemy następujące wyniki:Kolonialne posiadłości wielkich mocarstw(miliony kilometrów kwadr, i miliony mieszkańców)Kolonie Metropolie Ogółemr.1876 r.1914 r.1914 r.1914Anglia 22,5 251,9 33,5 393,5 0,3 46,5 33,8 440,017,0 15,9 17,4 33,2 5,4 136,2 22,8 169,4Rosja0,9 6,0 10,6 55,5 0,5 39,6 11,1 95,1Francja 2,9 12,3 0,5 64,9 3,4 77,2Niemcy 0,3 9,7 9,4 97,0 9,7 106,7St. 0,3 19,2 0,4 53,0 0,7 72,2Zjedn.JaponiaOgółem6 wielkichmocarstw 40,4 273,8 65,0 523,4 16,5 437,2 81,5 960,6Kolonie pozostałych państw (Belgii, Holandii i in.).9,9 45,3Półkolonie (Persja, Chiny i Turcja).14,5 361,2Pozostałe kraje.28,0 289,9Cała kula ziemska 133,9 1657,048kmkmkmkw.kw.kw.kw.mieszmieszmieszmieszk.k.k.kmk.Widzimy tu naocznie, jak na rubieży wieku XIX i XX �zakończony� został podział świata.Posiadłości kolonialne rozszerzyły się po r.1876 w olbrzymich rozmiarach: przeszło półtoraraza, z 40 do 65 mln km2 6-ciu największych mocarstw; przyrost wynosi 25 mln km2, półtoraraza więcej, aniżeli wynosi obszar metropolii (16,5 min).Trzy mocarstwa nie posiadały w r.1876 żadnych kolonii, a czwarte, Francja, prawie ich nie miało.Do r.1914 te cztery mocar-stwa zdobyły już 14,1 mln km kw.kolonij czyli mniej więcej półtora raza więcej, niż wy-nosi obszar Europy z prawie 100 milionami ludności.Nierównomierność w rozszerzeniuposiadłości kolonialnych jest bardzo duża.Jeżeli porównamy np.Francję, Niemcy i Japonię,które niezbyt mocno różnią się pod względem wielkości obszaru i liczby ludności, to okażesię, że pierwszy z tych krajów zdobył prawie trzy razy więcej kolonij (co do obszaru) niż dru-gi i trzeci razem wzięte.Ale co do rozmiarów kapitału finansowego Francja na początku roz-patrywanego okresu była, być może, także kilka razy bogatsza niż Niemcy i Japonia razemwzięte.Na rozmiar posiadłości kolonialnych, oprócz warunków czysto ekonomicznych i naich podstawie, wywierają wpływ warunki geograficzne i inne [ Pobierz całość w formacie PDF ]

pdf; download; ebook; pobieranie; do ÂściÂągnięcia

Archiwum

Szukaj