[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Prawdziwym dramatem walki o wadz jest utwór Williama Szekspira “Makbet”.Dla tytuowego bohatera wadza jest najpierw prawdziw pokus, aby w kocu sta si podaniem i prawdziwie szalecz namitnoci.Makbeta poznajemy jako poddanego szkockiego króla Duncana, dzielnego i odwanego, za zasugi obdarzonego tytuem tana Kawdoru.Pierwsza pokusa pojawia si, gdy czarownice przepowiadaj Makbetowi nie tylko te zaszczyty, ale take tron szkocki.Ta dza potguje si, nie chce on ju czeka na spenienie si przepowiedni, lecz postanawia pomóc losowi.Kiedy król Duncan goci w zamku Makbeta, ona usilnie nakania go do dokonania okrutnej zbrodni.Zabójstwo Duncana otwiera Makbetowi drog do szkockiego tronu.Jednak jedna zbrodnia pociga za sob konieczno dokonania nastpnych, ohydnych, bezsensownych i okrutnych zbrodni.Trzeba zamordowa nie tylko króla, ale take jego pokojowców, aby ich obarczy win za mier króla.Jako król Makbet nie morduje ju wasnorcznie, lecz wynajmuje w tym celu morderców.Tak ginie Banko, chocia ofiar mia by take jego syn, któremu udao si uciec, w podobny sposób ginie rodzina Makdufa.Makbet ze sw on rzdz Szkocj wyjtkowo okrutnie i krwawo.Zdobyta w taki okrutny sposób wadza nie daje im satysfakcji, radoci ani szczcia.Pierwsza ugina si pod ciarem zbrodni Lady Makbet, chocia oboje maonków drcz krwawe wizje popenionych zbrodni.Lady Makbet popada w coraz wikszy obd, a w kocu umiera.Okrutnego króla take dosiga w kocu rka sprawiedliwoci, chocia wydawao mu si, e las nigdy nie “dojdzie” do murów jego zamku, ani e nigdy nie stanie do walki z rycerzem nie zrodzonym naturalnie przez kobiet.Jednak obydwie przepowiednie miay si speni, gdy onierze, aby by jak najduej niezauwaeni, posuwali si powoli niosc przed sob gazie drzew, a Makduf by wanie tym czowiekiem, który przyszed na wiat w wyniku cesarskiego cicia.Z jego rki zgodnie z przepowiedni zgin okrutny król Szkocji, dla którego wadza staa si niezwyk namitnoci, dz doprowadzajc do zbrodni.W podobnie bezwzgldny sposób dy do zdobycia wadzy bohater tytuowy mickiewiczowskiego poematu Konrad Wallenrod.Wadza ta jednak bya mu potrzebna do realizacji szlachetnych planów, zwizanych z losem ojczyzny - Litwy, bezskutecznie zmagajcej si z krzyack potg.Konrad wychowany wród Krzyaków powróci do modoci do ojczyzny, oeni si z córk ksicia Kiejstuta Aldona, ale opuci swój kraj, gdy “szczcia w domu nie znalaz, bo go nie byo w ojczynie”.Postanowi za wszelk cen zdoby wadz, aby korzystajc z niej doprowadzi zakon do zguby.Podobnie jak Makbet musi mordowa i oszukiwa, ale nikt nie traktuje go jak morderc, gdy jego stateczny cel jest szlachetny.Konrad dziki zdobytej wadzy czciowo osign swój cel.Jako mistrz krzyacki doprowadzi do zaamania potgi krzyackiej.Niestety, sam zosta w kocu zdemaskowany.Aby za unikn haniebnej mierci z rki wroga popeni samobójstwo.Tym razem wadza nie bya ani powoaniem, ani namitnoci czy pokus.Bya rodkiem prowadzcym do osignicia szlachetnego celu.Ja wiem, e to przykad kontrowersyjny, ale pokazuje w jaki sposób nawet szlachetny cel kierujcy zdobywaniem wadzy niszczy i degraduje.W podobnym celu chce zdoby wadz bohater “Dziadów” cz.III Adama Mickiewicza Konrad.W scenie Wielkiej Improwizacji rozpoczyna najpierw dialog z Bogiem, oskara Stwórc o obojtno wobec cierpie polskiego narodu.Jednoczenie w szczytowym momencie improwizacji ogarnia go poczucie wielkiej potgi i siy, a wówczas da od Boga rzdu dusz, gdy twierdzi, e lepiej bdzie panowa nad wiatem ni Bóg.Tak wic wszechpotna wadza nad wiatem potrzebna jest Konradowi po to, aby uczyni swój zniewolony naród szczliwym:“Ja bym mój naród jak pieœñ ¿yw¹ stworzy³I wiêksze niŸli Ty zrobi³bym dziwo,Zanuci³bym pieœñ szczêœliw¹”Wizerunek cara despoty pojawia si te w wierszu Adama Mickiewicza “Reduta Ordona”.Rosyjski wadca panuje nad poow Europy, gdy kae tysicom ludzi i w bój i gin za pastwo cara, w którym wikszo obywateli cierpi ndz i gód:“Gdzie jest król, co na rzezie tumy te wyprawia?Czy dzieli ich odwag, czy pier sam Nadstawia?Nie, on siedzi o piset mil na swej stolicy.”Zdaniem Mickiewicza rzdy rosyjskich carów to rzdy okrutnych despotów - tyranów, którym nawet los wasnego narodu jest zupenie obojtny, tote ten uciemiony naród wielokrotnie wystpowa przeciwko swym wadcom, chocia kady bunt w carskiej Rosji by krwawo tumiony.Inne uciemione narody take mog zwraca przeciwko uzurpatorom.Wokó takiego wanie wydarzenia rozgrywa si akcja “Kordiana” Juliusza Sowackiego.Wypadki bdce tem wydarze tego dramatu rozegray si w Warszawie w nocy z 24 na 25 maja 1829 roku.Wówczas do stolicy przyby nastpca cara Aleksandra Mikoaja, aby koronowa si na króla Polski.Wtedy niektórzy dziaacze patriotyczni planowali dokonanie zamachu, uwaajc, e jednak kady wadca tyran, despota si zdobywajc wadz nie powinien by pewnym swego jutra.Rewolucja ukazana w dramacie Krasiskiego jest - wedug poety - wyrazem walki o wadz, jaka rozegraa si pomidzy arystokracj a ludem (demokracj).Zostaa ona przedstawiona jako czynnik niszczcy, rewolucjonici za - jako dni krwi, bezwzgldni i bezmylni burzyciele starego, tradycyjnego adu.Nie maj adnych ideaów, jedynym motorem ich dziaania jest ch krwawego odwetu, mordowania panów za lata ciemienia i ucisku.Rewolucjonici pochodz prawie wycznie z warstw niszych, s brudni, godni, zaniedbani.Cechuje ich brak poczucia humanitaryzmu i ch przejcia jej dawnej pozycji oraz objcia wadzy.Mówic o rewolucji Krasiski przedstawia jej ze, ciemne strony.Mówi, i jest to walka, w której uczestnicz dwie ze strony, i nie ma tu walki dobra ze zem - walczy to zo ze zem.Twierdzi take, i rewolucja jest wielkim faszem, wielkim oszustwem, bowiem goszone ideay s tylko pretekstem do objcia wadzy.Nowa wadza niczym za róni si nie bdzie od tej wieo obalonej.W ten sposób na rewolucji nikt nigdy nie zyska, kada ze stron odniesie porak.Nieodpowiedzialne rzdy mog doprowadzi nie tylko do klski pastwa, przed czym przestrzega Jan Kochanowski, ale take do katastrofy osobistej samego wadcy.W powieci p.t
[ Pobierz całość w formacie PDF ]