Aldona Jawłowska Drogi Kontrkultury

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W tej sytuacji wszelkie próby, wszelkiedążenia postępowych studentów czy pracowników zmierza�jące do zapewnienia uniwerystetom autonomii muszą skoń�czyć się niepowodzeniem, gdyż nie prowadzą do upolitycz�nienia studentów i szerszej konfrontacji z autorytetem wła�dzy.Reformy mogą doprowadzić jedynie do kompromisumiędzy biurokracją a uniwersytetami, lecz nie są w staniezmienić istoty rzeczy.Równie demaskatorski charakter mazawarta w założeniach zachodnioberlińskiego UniwersytetuKrytycznego analiza społeczno-politycznej funkcji nauki.Oto fragmenty: Idea nauki upolitycznionej jest tak sprzeczna z tym,jak nauka pragnie przedstawić samą siebie, ze fakt, iżdziałalność naukowa może być politycznie określona jestnajczęściej uznawany za dowód nienaukowego charakterutej działalności.Konkluduje się, iż istotną cechą krytycz�nej nauki jest brak jej upolitycznienia.Neutralność naukistała się więc oczywistością w kręgu obiegowych idei, któ�re naukowcy tworzą o sobie samych.Ta oczywistość jestcałkowicie nieuzasadniona.Ni e ma n a u k i pol i t yc z �ni e n e u t r a l n e j.%7ładne zapewnienia, żadne dekretySenatu niczego nie zmienią.Lecz nauka burżuazyjna marację, gdy odpiera atak skierowany przeciw niej jakoPrzeciw polityce.W tej obronie spełnia ona zadanie spe�cyficzne, walczy przeciw emancypacji rozumu, który wy�zwalając się staje się bezużyteczny dla burżuazyjnych ce�lów.Ta wa l ka n a b i e r a wa g i t y m ba r dz i e j , i mb a r d z i e j u ż y t k o wa n i e n a u k i pr z e z bur ż u-azj ę j e s t n i e z b ę d n e do p o d t r z y ma n i a bur -ż ua z yj ne g o s poł e c z e ńs t wa.�Neutralność� nauki, jej programowa ucieczka odwszelkich kontaktów z życiem politycznym społeczeństwaznajduje swój najbardziej widoczny wyraz instytucjonalny58Zob.J.L.Brau, Cours, camarade., s.47.171w burżuazyjnym uniwersytecie.Tam ukazuje się takżenajjaśniej przewaga, którą przyznaje społeczeństwo pra�cownikom produkcyjnym nauki w porównaniu z innymipracownikami.W formalnej autonomii uniwersytetu, wczęściowej niezależności pracowników naukowych wyra�żają się ich przywileje.Jeśli w naszej walce chodzi o oba�lenie przywilejów, ucisku i poddaństwa, �monopol na praw-dę� nie może być udziałem środowiska indywiduów uprzy�wilejowanych.Pozycja społeczna uczonych w państwieburżuazyjnym skłania do wyciągnięcia wniosku, iż: uczeniburżuazyjni są oportunistami, �neutralnymi� jedynie wo�bec sił, które gwarantują im utrzymanie uprzywilejowanejpozycji, to znaczy, że b u r ż u a z y j n a n a u k a j es t wy�r a z n i e pol i t yc z na : j e s t ona k o n t r r e wo l u -c y j n a."59Podobne założenia przyjmowali studenci włoscy.W jed�nej z odezw studentów Instytutu Nauk Społecznych z Try�dentu czytamy: Należy pamiętać, iż istnieją organiczne więzy międzykapitałem (publicznym i prywatnym) i administracją uczel�ni, więzy, które umacniają autokratyczne formy sprawowa�nia władzy.Wynika z tego konieczność nowego typu walki,która toczyć się będzie w tym samym czasie wewnątrzuniwersytetu (przede wszystkim na płaszczyznie ideolo�gicznej) i wewnątrz organizacji reprezentujących antago-nistyczne klasy społeczne na płaszczyznie politycznej.Tostwierdzenie jest związane z przekonaniem, że nie ma opo�zycji między polityką uniwersytecką a walką klas.Nie mażadnego sensu mówić o �polityce uniwersyteckiej�, należymówić o polityce po prostu.W konsekwencji walka klas nauniwersytecie powinna przybrać swoiste formy i rozwijaćsię przede wszystkim na płaszczyznie ideologicznej i po�przez naukowe eksperymenty.Zaniechać jej, to pozwolićna bezsporny triumf różnych form ideologii burżuazyjnej:pozytywizmu, empiryzmu, apolitycznego technokratyzmu.Lecz wartość tego rodzaju szczególnej interwencji we�wnątrz uniwersytetu zawiera się istotnie w ścisłej i nie�rozerwalnej więzi z praktyką polityczną walki klasowej,prowadzonej w oparciu o teorię marksistowsko-leninowską,59Wyciąg z Kritische Uniwersitat Programm und Verzeichnis, P.v.Maikowski, ASTA FU, Berlin Zachodni, jesień 1967.172zmierzającej do przezwyciężenia państwa i przekształceniaobecnych instytucji represywnych w formy demokratycznei socjalistyczne." 60Wiele miejsca poświęcono sprawie zmiany systemukształcenia w publikacjach ruchu studentów angielskich.Jeden ze współautorów książki Student Power GarethStedman Jones reprezentuje chyba najlepiej kierunek kry�tyki wiążący kryzys kształcenia z kryzysem społecznym:Dążenie do tego, by uniwersytety stały się wspólnotamiuczących się i nauczających twierdzi Jones musi byćPołączone z dążeniem do szeroko rozumianej społecznejzmiany, gdyż w istniejącym systemie nadzieja na realizacjętakich wspólnot jest iluzoryczna.Autor polemizuje z kon-cepcjami traktującymi studentów jako klasę i nową siłę po�lityczną.Podstawowa sprzeczność to kapitał praca,a fakt, że sprzeczności neokapitalizmu ujawniają się w ja�skrawy sposób na uniwersytetach, nie świadczy wcale, zeklasa robotnicza straciła swe znaczenie jako podstawowasiła społeczna zdolna do obalenia kapitalizmu.Istotnymzródłem konfliktów jest sprzeczność między neokapitali-styczną produkcja a systemem szkolnictwa wyższego.Okre�ślenie rzeczywistego miejsca ruchu studenckiego w ukła�dzie sił politycznych wymagałoby badań nad przemianamistruktury społecznej w krajach wysoko uprzemysłowionych.Problem polega na tym, że współczesne uprzemysłowio�ne społeczeństwo wymaga wysoko wykwalifikowanej kadryzawodowej i technicznej.Szkolnictwo wyższe tkwi więcw skomplikowanych układach wewnątrz sił produkcyjnych.Stąd kształtuje się ludzi w sposób wewnętrznie sprzeczny.Z jednej strony wymaga się od nich krytycyzmu, inteli�gencji, umiejętności podejmowania decyzji, inicjatywy (tona terenie pracy zawodowej), z drugiej strony w zakre�sie spraw społecznych i ekonomicznych wymaga się po�stawy bierności, podporządkowania, apatii, braku kryty�cyzmu, właśnie braku odpowiedzialności. Szkolnictwowyższe to system funkcjonalny przeznaczony do produkcjinowej kategorii społecznej: bezideowej inteligencji." Stu�denci nie kształcą się, lecz są kształceni wedle z góry na�rzuconych wzorów, na których treść nie mają żadnego60Combats �tudiants dans le monde, Paris 1968, s.85.61The Meaning of tne Student Revolt, w: Student Power.Problems.Diagnosis.Action, red.A.Cockburn, Middlesex, Maryland, 1969 8.33.173wpływu.W ten sposób szkolnictwo wyższe staje się formąalienacji.Społeczeństwo z jednej strony potrzebuje dużejilości nowej inteligencji, z drugiej nie chce tolerować po�tencjału krytycznego, jakim ona się staje [ Pobierz całość w formacie PDF ]

pdf; download; ebook; pobieranie; do ÂściÂągnięcia

Archiwum

Szukaj