[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Można więc wyróżnićmikroklimat naturalny i sztuczny.10Por.Ergonomia, pod red.J.Lewandowskiego, a.35-97. 77Tabela 13.Mechanizmy adaptacji cieplnej w organizmie człowiekaRegulacja fizjologiczna Regulacja fizykalnaRegulacja -wewnętrznej temperatury Regulacja wewnętrznej temperaturyorganizmu przez krążenie krwi organizmu poprzez przewodzenie ciepła przybezpośrednim zetknięciu z zimniejszym lubRegulacja wewnętrznej temperaturycieplejszym przedmiotemorganizmu przez wytwarzanie ciepłaRegulacja wewnętrznej temperatury Regulacja wewnętrznej temperaturyorganizmu przez wydzielanie potu organizmu poprzez konwekcję (unoszenieciepła)Regulacja wewnętrznej temperaturyorganizmu przez promieniowanie cieplne(elektromagnetyczne)Regulacja wewnętrznej temperaturyorganizmu poprzez wyparowanie wodyyródło: Opracowanie własne.temperatury przez człowieka (temperatury odczuwane lub rzeczywiste).Odczucia te są zależne od odporności organizmu, stanu zdrowia, wieku iprzyzwyczajeń.Wieloletnie badania, mające na celu znalezienie najbardziejodpowiednich dla organizmu ludzkiego kombinacji parametrówklimatycznych, doprowadziły do opracowania skali termometrycznejtemperatur efektywnych12.Badania Houthena i Yoglou wykazały, że temperaturaefektywnaróżne kombinacje czynników metereologicznych:* nomogramtemperatury, wilgotności, ruchu powietrza mogą powodować jednakowepodstawowy inormalnyodczucia.Opracowane przez nich nomogramy dotyczą osób rozebranych(lub częściowo rozebranych) monogram podstawowy oraz osóbprzebywających w pomieszczeniach w odzieży zwykłej - nomogramnormalny.Obszar wartości TE (temperatur efektywnych) od 17,2 do21,7C nazwano pasmem komfortu, natomiast obszar od 18,1 do 18,9C linią komfortu.11Komfort cieplny jest takim stanem warunków mikroklimatycznych, w którymczłowiek nie odczuwa negatywnego wpływu czynników meteorologicznych.12Wprowadzenie pojęcia temperatury efektywnej nie oznacza, że można im szkodydla organizmu osób pracujących zmieniać poszczególne parametry składające się na topojęcie. 78Są to wrażenia subiektywne osób wykonujących lekką pracę fizyczną13.W tym miejscu wydaje się celowe omówienie wpływu poszczególnychczynnikimeteorologiczne:czynników metereologicznych na zmiany w organizmie ludzkim ocharakterze fizjologicznym, wpływające wydatnie na wyniki pracy.Przedstawione wyniki badań fizjologicznych potwierdzają inne wyniki* temperaturabadań praktycznych, które dowodzą, że powyżej temperatury 32 - 35C niejest możliwe prawidłowe wykonywanie prac wymagających większegowysiłku fizycznego.Ujemne skutki dla organizmu i wyników pracyczłowieka wywołuje także obniżenie temperatury otoczenia.Wykonywanieprac w niskich temperaturach powoduje spadek precyzji ruchówpracownika, ograniczenie wrażliwości zmysłu dotyku oraz możliwośćwystąpienia przeziębień i schorzeń dróg oddechowych.Istotnym czynnikiem meteorologicznym wpływającym w dużym stopniuwilgotnośćna odczuwanie temperatur przez organizm jest wilgotność.Za normygraniczne wilgotności względnej powietrza przyjmuje się wartości 30-70%14.Odczuwanie wilgotności jako komfortowej jest uzależnione odtemperatury otoczenia.I tak można przyjąć, że wilgotność względna wgranicach 40-45% w okresie ogrzewania pomieszczeń jest odczuwana jakokomfortowa.W okresie letnim, przy pięknej pogodzie, wilgotnośćwzględna jest przyjemnie odczuwana przy 40-60%.Należy podkreślić, że zmedycznego punktu widzenia zawartość wilgoci w powietrzu maistotniejszy wpływ na komfortowy klimat pomieszczeń aniżeli temperatura.13Według A.Mincha pas komfortu przy wykonywaniu pracy o średniej ciężkościprzesuwa się o 1C, a przy wykonywaniu ciężkiej pracy o 2,5C.Granice komfortucieplnego są u kobiet o 1C wyższe niż u mężczyzn, a u osób w wieku ponad 40 latrównież o 1C wyższe.14Badania fizjologiczne potwierdziły opinię kliniczną, że wilgotność poniżej 30%prowadzi do niekorzystnego wysuszania błony śluzowej.Nadmierna wilgotnośćpowietrza utrudnia parowanie potu i pogarsza samopoczucie przy temperaturachwysokich, co może szybko doprowadzić do przegrzania organizmu.Wysoka wilgotnośćw niskich temperaturach otoczenia powoduje szybką utratę ciepła przez organizm,zwłaszcza w wyniku zmniejszenia wartości izolacyjnych odzieży.Por.E.Grandjean,Ergonomia mieszkania, aspekty fizjologiczne i psychologiczne w projektowaniu.Arkady, Warszawa 1978, a.193. 79Kolejnym czynnikiem, który może wpływać na odczuwanietemperatury, jest ruch powietrza.W przypadku gdy temperatura jestruch powietrzaniższa od temperatury ciała człowieka, to nawet niewielki ruch powietrzawywołuje uczucie chłodu.W temperaturze 25 - 30C najbardziejodpowiednia jest prędkość ruchu powietrza 0,1 - 0,2 m/s.Większaprędkość jest niepożądana, wywołuje bowiem nieprzyjemne odczucie.Odwrotnie, zbyt mały ruch powietrza działa niekorzystnie, ponieważutrudnia organizmowi oddawanie ciepła.Zaleca się, aby ruch powietrza nie przekraczał 0,2 m/s, ponieważinaczej powstaje nieprzyjemne uczucie przeciągu15.Przy pracachsiedzących, precyzyjnych, zaleca się ruch powietrza nie przekraczający0,1 m/s.Dla osób pracujących w pomieszczeniach charakteryzujących sięnieznacznym wydzielaniem ciepła - 20 kcal/m3/h przyjmuje sięparametry prędkości ruchu powietrza według normy (por.tab.14).Tabela 14.Dopuszczalna prędkość ruchu powietrza w pomieszczeniach w zależnościod rodzaju pracy i temperatury otoczeniaRodzaj pracy Ciepły okres roku Chłodny okres rokufizycznejtemperatura ze- maksymalna temperatura maksymalnawnętrzna zwięk- prędkość ruchu prędkość powietrzaszona 0: powietrza w w m/sm/sLekka 3C 0,3 18-21C 0,3Zredniolekka 3C 0,5 14-18C 0,4Ciężka 3C 0,8 10-15C 0,5yródło: Por.E.Jedrych, Cz.Szmidt, Z.Waszak, Kształtawanie fizycznegośrodowiska pracy, w; Nauka o pracy, s.184.Podsumowując tematykę związaną z wpływem materialnych warunkówpracy na pracującego człowieka należy stwierdzić, że obok oddziaływaniapsychologicznego, mogącego wywierać15Badania E.Grandjeana przeprowadzone w pomieszczeniach biurowych wykazały, żeprzy prędkości ruchu powietrza 0,2 m/s około 30% pracowników uskarżało się nanieprzyjemne przeciągi
[ Pobierz całość w formacie PDF ]