Koestler Arthur Płomień i lód

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Moim sekretarzem był dwudziestojednoletni vonE., syn emerytowanego ambasadora niemieckiego.Dzieliło nas tylkopięć lat, więc szybko zostaliśmy przyjaciółmi.Nawracałem E.na wiaręmarksistowską i stałem się dla niego takim samym guru, jakim dla mniebył Peter.Po dwóch tygodniach uznałem, że dojrzał na tyle, abym mógłgo zwerbować.W domu jego rodziców bywali oficerowie niemieckiegosztabu generalnego i dyplomaci.Poprosiłem mego młodego przyjaciela,żeby miał oczy i uszy otwarte i przekazywał mi ważniejsze informacje zwłaszcza wszystko, co dotyczyło przygotowań Niemiec i innychmocarstw imperialistycznych do wojny napastniczej przeciwkoZwiązkowi Sowieckiemu. Przez kilka tygodni wszystko było dobrze, ale potem młodego vonE.zaczęło dręczyć sumienie i pewnego ranka, po bezsennej nocy,postawił mi ultimatum; musiałem zdecydować, czy ma on ujawnić naszązdradziecką działalność, czy się zastrzelić.Napisał list do dyrektorafirmy, w którym przyznawał się do wszystkiego, ale zapowiedział,że wyśle go tylko za moją zgodą.Położył ten długi odręczny listna moim biurku.Logicznie rzecz biorąc, żądanie von E.nie miało sensu.Z punktuwidzenia prawa nie popełniliśmy żadnego przestępstwa.Niewykradliśmy tajemnic wojskowych, nie sprzedaliśmy dokumentówpolitycznych.Von E.powtórzył mi tylko trochę plotek, którymipodzieliłem się ze swymi kolegami partyjnymi.Argumenty te nie trafiłyjednak młodemu człowiekowi do przekonania.Twierdził, że możnasobie być marksistą albo socjalistą, ale przekazywanie informacjiagentom obcych mocarstw to zupełnie co innego to zdrada.I nie jestważne, czy byliśmy szpiegami w ścisłym znaczeniu tego słowa, czy nie.Jeżeli nie pozwolę mu wyznać wszystkiego zwierzchnikom, nie będziemógł dalej żyć.Nie potraktowałem grozby von E.z całą powagą.Miałemnieodparte wrażenie, że to wszystko nie dzieje się naprawdę.Wetknąłemmu z powrotem list do kieszeni i powiedziałem, żeby oddał godyrektorowi i poszedł do diabła było mi zupełnie obojętne, co sięstanie.Taki był koniec mojej z trudem zdobytej pozycji w świeciedziennikarskim, koniec drogi na szczyt drabiny społecznej i począteknowych siedmiu chudych lat.Dzięki historii z von E.nie zostałemzwykłym partyjnym aparatczykiem.Na krótko przed katastrofą Edgarzaproponował, żebym z ramienia aparatu pojechał do Japonii,występując oficjalnie jako korespondent prasowy.Zgodziłem się bezwahania i choć na razie nic z tego nie wyszło, prędzej czy pózniejna pewno czekało mnie takie zadanie.Byłem na razie dyletantem,dryfującym na obrzeżach cyklonu, ale jeszcze kilka tygodni albomiesięcy i nieuchronnie zostałbym wciągnięty w rejony, skąd nie byłobyjuż powrotu.Wskutek zdemaskowania mnie przez von E.nie tylkostraciłem pracę u Ullsteina, ale także przydatność dla aparatu i tow sposób, który przekonał Edgara i Schnellera, że zupełnie nie nadaję siędo konspiracyjnej roboty.Pozbyli się mnie bez ceregieli.Kilka dni po mojej rozmowie z von E.wydawnictwo zwolniłomnie ze wszystkich stanowisk pod pretekstem redukcji zatrudnieniai zaproponowało wysoką odprawę za zerwanie pięcioletniej umowy.Niepadło ani jedno słowo o von E.ani o partii komunistycznej.Ullsteinombardzo zależało na uniknięciu skandalu.Partia też go sobie nie życzyłai Edgar kazał mi przyjąć propozycję.Pauli nigdy więcej nie widziałem, a Edgara tylko raz.Dziewczynazginęła w Ravensbr�ck, Edgar, alias Fritz Burde, był podczas wojnyszefem placówki wywiadu Armii Czerwonej w Skandynawii i zostałpózniej zlikwidowany na rozkaz Berii.Po utracie pracy nic nie wiązało już mnie z mieszczańskimświatem.Ponieważ przestałem być przydatny aparatowi, nie musiałemdłużej ukrywać, że należę do partii.Wyprowadziłem się z mieszkaniaw eleganckiej dzielnicy Neu-Westend i zamieszkałem w kamienicy przyBonner Platz.Zwano ją Czerwonym Blokiem, ponieważ jegomieszkańcy, w większości pisarze i artyści bez grosza przy duszy, znanibyli z lewicowych poglądów.Zapisałem się do lokalnej komórkikomunistycznej i mogłem wreszcie prowadzić życie godne członkapartii.Nasza komórka należała do kilku tysięcy podstawowych jednosteksiatki komunistycznej w Berlinie i kilkuset tysięcy takich jednostekna całym świecie.Liczyła około dwudziestu członków.Zwiadomość,że należymy do wielomilionowej, karnej armii, towarzyszyła namzawsze.Było wśród nas kilku literatów, na przykład Alfred Kantorowiczi Max Schroeder, psychoanalityk Wilhelm Reich, który w 1933 rokuwystąpił z partii, kilku aktorów z awangardowego teatru Die Mausefalle,parę dziewcząt z intelektualnymi ambicjami, agent ubezpieczeniowyi kilku robotników.Do naszej komórki należeli w większościintelektualiści, więc miała ona nietypowy charakter; pełniła jednakbardzo typową funkcję.Prowadziliśmy zarówno legalną, jak nielegalną działalność.Komórka odbywała zebrania raz w tygodniu, ale aktywniejsi członkowiekontaktowali się ze sobą codziennie.Oficjalne zebranie zaczynało sięzawsze od wykładu politycznego, który wygłaszał instruktor z komitetudzielnicowego partii (albo kierownik komórki według wytycznychotrzymanych z komitetu).Referent przedstawiał stanowisko partiiw bieżących kwestiach.Potem odbywała się dyskusja, ale szczególnegorodzaju, bo kiedy partia zajęła stanowisko w jakiejś sprawie, krytykętego stanowiska uważano za sabotaż.Teoretycznie przed ustaleniemstanowiska partii dyskusja była dopuszczalna, ale w praktyce stanowiskotakie zawsze narzucała zwierzchność, bez zasięgania opinii szeregowychczłonków.Jedno z haseł partii niemieckiej brzmiało: Na froncie się niedyskutuje.Inne głosiło: Komunista jest zawsze na froncie.Dlategopodczas wszystkich dyskusji panowała jednomyślność.W ciągu ośmiu miesięcy 1932 roku w Niemczech, stojącychna skraju wojny domowej, odbyły się cztery burzliwe kampaniewyborcze, które przetaczały się przez kraj niczym następujące po sobietrzęsienia ziemi.Najpierw wybory prezydenckie, potem wyborydo pruskiego Landtagu i wreszcie dwukrotne wybory do Reichstagu.Braliśmy udział w tych kampaniach, chodząc od drzwi do drzwii namawiając mieszkańców do głosowania na naszą listę, rozdającliteraturę partyjną i pisząc ulotki.Najcięższym zadaniem byłozdobywanie głosów.Robiło się to przede wszystkim w niedzielneporanki, bo wtedy można było zastać większość ludzi w domu.Dzwoniliśmy, wkładaliśmy stopę między framugę a drzwi i wręczaliśmybroszury i ulotki, zapraszając uprzejmie do natychmiastowej dyskusjipolitycznej.Słowem, sprzedawaliśmy światową rewolucję jak sięsprzedaje odkurzacze.Ludzie najczęściej reagowali niechęcią, ale rzadkoagresją.Często zatrzaskiwano mi drzwi przed nosem, lecz nikt nie rzucałsię na mnie z pięściami.Omijaliśmy jednak tych, o którychwiedzieliśmy, że są narodowymi socjalistami.A dobrze znaliśmynazistów z naszej kamienicy i sąsiednich domów, tak samo jak naziściznali nas; dbały o to nasze rywalizujące ze sobą komórki i służbyochronne.Całe Niemcy, miasta i wsie, pokryte były tymi dwomarozgałęzionymi i gęstymi siatkami organizacyjnymi [ Pobierz całość w formacie PDF ]

pdf; download; ebook; pobieranie; do ÂściÂągnięcia

Archiwum

Szukaj