[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.WedÅ‚ug Z.KoÅ‚odziejaka zagrożenie zewnÄ™trzne zwiÄ…zane jest m.in.114:·ð ze stopniem i charakterem zależnoÅ›ci ekonomicznej,·ð z geopolitycznym ukÅ‚adem powiÄ…zaÅ„ gospodarczych stopniem i charakteremzaburzeÅ„ (dysharmonii) w miÄ™dzynarodowych stosunkach ekonomicznych,·ð z różnymi formami oddziaÅ‚ywania w ramach wojny gospodarczej.WewnÄ™trzny potencjaÅ‚ zagrożeÅ„ gospodarczych oddziaÅ‚uje poprzezwspółzależnoÅ›ci wewnÄ™trznych czynników reprodukcji gospodarczej.yródÅ‚em wewnÄ™trznego Pz może być gÅ‚Ä™bokie zachwianie lub utrzymywanieniekorzystnych proporcji w tworzeniu i podziale Produktu Krajowego Brutto (PKB),deformacje mechanizmu funkcjonowania gospodarki zmniejszajÄ…ce efektywnośćgospodarowania lub bÅ‚Ä™dne kierunki polityki gospodarczej, które samodzielnie albow poÅ‚Ä…czeniu prowadzÄ… do zjawisk o znamionach zagrożeÅ„ (zgodnie z przyjÄ™tymi kryteriami).Także naturalne bariery rozwojowe takie jak np.wielkość i struktura krajowych zasobównaturalnych, istniejÄ…cy aparat produkcyjny, ludność w wieku produkcyjnym mogÄ… stanowićprzesÅ‚anki powstawania w tych obszarach zagrożeÅ„, jakkolwiek same zagrożeniami nie sÄ….WewnÄ™trzny potencjaÅ‚ zagrożeÅ„ może siÄ™ wyrażać w różnych formach.JakoprzykÅ‚adowe można wymienić:·ð niedobór Å›rodków na rozwój i potrzeby modernizacyjne gospodarki (w tymgospodarczych podstaw bezpieczeÅ„stwa);·ð gÅ‚Ä™bokie deformacje dziaÅ‚ania mechanizmu rynkowego;·ð wielkość i struktura niewykorzystanych czynników produkcji (bezrobocie,nieczynne moce wytwórcze);·ð deficyt budżetowy i dÅ‚ug publiczny;·ð zbyt maÅ‚e rozmiary nakÅ‚adów na produkcjÄ™ dóbr i usÅ‚ug publicznych, jak np.ochrona zdrowia, bezpieczeÅ„stwo publiczne;·ð destrukcyjne konflikty spoÅ‚eczne na tle ekonomicznym;·ð niedorozwój infrastruktury techniczno-ekonomicznej gospodarki narodowej itd.Z.KoÅ‚odziejak przedstawiÅ‚ nastÄ™pujÄ…cÄ… listÄ™ wewnÄ™trznych czynników generujÄ…cychzagrożenia115:114Por.E.Frejtag-Mika, Z.KoÅ‚odziejak, W.Putkiewicz, BezpieczeÅ„stwo ekonomiczne.op.cit., s.22.115Por.ibidem.66·ð niski poziom zintegrowania gospodarki krajowej,·ð wadliwa jej struktura,·ð trudnoÅ›ci w efektywnym wykorzystaniu postÄ™pu technicznego,·ð wystÄ™powanie wÄ…skich gardeÅ‚,·ð sÅ‚aba efektywność,·ð niska elastyczność produkcji i inne.2.3.2.Zagrożenia ekonomiczno-obronneNa pÅ‚aszczyznie ekonomiczno-obronnej przedmiotem zainteresowaÅ„ sÄ… zagrożeniagospodarki obronnej (albo szerzej gospodarczych podstaw bezpieczeÅ„stwa).Można jepodzielić podobnie jak na pÅ‚aszczyznie ogólnoekonomicznej na dwie zasadniczegrupy, tj.:1) zewnÄ™trzne zagrożenia ekonomiczno-obronne,2) wewnÄ™trzne zagrożenia ekonomiczno-obronne.W zależnoÅ›ci od poÅ‚ożenia zródeÅ‚ (miejsca) potencjaÅ‚u zagrożeÅ„ ekonomiczno--obronnych, można wyróżnić:1) zewnÄ™trzny potencjaÅ‚ zagrożeÅ„ ekonomiczno-obronnych,2) wewnÄ™trzny potencjaÅ‚ zagrożeÅ„ ekonomiczno-obronnych.ZewnÄ™trzny potencjaÅ‚ zagrożeÅ„ ekonomiczno-obronnych może istnieć w różnychformach.Jako przykÅ‚adowe można wymienić:a) brak alternatywnych zródeÅ‚ zaopatrzenia gospodarki w surowce lub produktystrategiczne pozyskiwane z zewnÄ…trz;b) brak trwaÅ‚ej współpracy (powiÄ…zaÅ„) o odpowiedniej skali z przemysÅ‚em obronnymkrajów w ramach sojuszniczych ugrupowaÅ„;c) eliminacja z miÄ™dzynarodowych rynków uzbrojenia i sprzÄ™tu wojskowego;d) struktura i charakter zagranicznych inwestycji w sektory gospodarki, które majÄ…istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeÅ„stwa paÅ„stwa;e) ograniczenia dostÄ™pu do nowoczesnych technologii produkcji i wykorzystania dóbrsÅ‚użących bezpieczeÅ„stwu itp.WewnÄ™trzny potencjaÅ‚ zagrożeÅ„ ekonomiczno-obronnych może zobrazowaćnastÄ™pujÄ…ca przykÅ‚adowa lista:a) ograniczony popyt na dobra sÅ‚użące bezpieczeÅ„stwu, które może wytworzyć wÅ‚asnagospodarka;67b) niewystarczajÄ…ce w stosunku do potrzeb Å›rodki przeznaczone na cele zwiÄ…zanez bezpieczeÅ„stwem (nakÅ‚ady bezpoÅ›rednie i poÅ›rednie) albo ich nieodpowiednia struktura;c) zbyt szczupÅ‚e w stosunku do potrzeb zwiÄ…zanych z bezpieczeÅ„stwem utrzymywaniezdolnoÅ›ci produkcyjnych, rezerw i zapasów w gospodarce;d) brak skutecznych uregulowaÅ„ zapewnienia Å›wiadczeÅ„ różnych podmiotówgospodarczych na rzecz bezpieczeÅ„stwa;e) nieprzygotowanie odpowiedniej infrastruktury speÅ‚niajÄ…cej wymogi bezpieczeÅ„stwai przyjÄ™cia sojuszniczej pomocy itp.Obok porzÄ…dkowania zagrożeÅ„ wedÅ‚ug zródeÅ‚ i przedmiotu oddziaÅ‚ywaÅ„, można takżestosować inne kryteria klasyfikacji.PrzykÅ‚adowo, na gruncie ekonomii dla potrzebzwiÄ…zanych z analizami procesów gospodarczych wydziela siÄ™ odpowiednio:·ð sferÄ™ realnÄ…, na którÄ… skÅ‚adajÄ… siÄ™ różnego rodzaju procesy materialne (fizyczne)zachodzÄ…ce w produkcji, transporcie, handlu itp., których efektem sÄ… produkty;dobra i usÅ‚ugi;·ð sferÄ™ regulacji obejmujÄ…cÄ… procesy informacyjno-decyzyjne wywoÅ‚ujÄ…ce okreÅ›lonezjawiska i zdarzenia realne.Efektem czynnoÅ›ci kierowniczych sÄ… zmiany wielkoÅ›cii przebiegu procesów realnych.W zależnoÅ›ci od charakteru zródeÅ‚ (impulsu) możliwych destrukcyjnych oddziaÅ‚ywaÅ„,czyli sfer z której one pochodzÄ…, wyróżnić można zagrożenia:·ð rzeczowe, które mogÄ… powodować negatywne skutki w rozmiarach i strukturzeprodukcji;·ð informacyjne, wywoÅ‚ujÄ…ce dezorganizacjÄ™ funkcjonowania gospodarki bÄ…dznietrafne kierunki rozwoju.ListÄ™ możliwych podziałów zagrożeÅ„ można oczywiÅ›cie wydÅ‚użać, stosujÄ…codpowiednie kryteria.Rezultatem takich zabiegów jest próba systematyzacji zagrożeÅ„bezpieczeÅ„stwa ekonomicznego (tabela 4).68Tabela 4.Zarys systematyki zagrożeÅ„ bezpieczeÅ„stwa ekonomicznegoZAGRO%7Å‚ENIA BEZPIECZECSTWA EKONOMICZNEGO·ð OddziaÅ‚ywanie, które może spowodować zahamowanie rozwoju gospodarczego lub utratÄ™zdolnoÅ›ci rozwoju ekonomicznego (możliwoÅ›ci optymalizacji rozwoju i swobody decyzjiw sprawach gospodarczych).·ð Na pÅ‚aszczyznie obronno-ekonomicznej zespół czynników o charakterze wewnÄ™trznymi zewnÄ™trznym, których uruchomienie może doprowadzić do zaburzeÅ„w rozwoju potencjaÅ‚u obronno-ekonomicznego.·ð Takie zewnÄ™trzne i wewnÄ™trzne procesy, które mogÄ… skutkować brakiem zdolnoÅ›cigospodarki do zaspokajania uzasadnionych potrzeb lub utratÄ… adekwatnoÅ›ci albopogÅ‚Ä™bianiem niedopasowania gospodarczych podstaw bezpieczeÅ„stwa do sprostaniawymogom zagrażajÄ…cych konfliktów.Kryterium Zakres (wymiar) treÅ›ci pojÄ™cia zagrożenia bezpieczeÅ„stwawyróżnienia ekonomicznego1.DziaÅ‚ania lub stany, które mogÄ… doprowadzić do utraty istotnych wartoÅ›ci.Zakres 2
[ Pobierz całość w formacie PDF ]