Bloch Jan Wnioski ogólne z dzieła `Przyszła wojna pod względem technicznym, politycznym i ekonomicznym` [t.6.]

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Nic dziwne-go przeto, �e wSród narodów cywilizowanych wzrasta stopniowo s�aboS�organizmu i charakteru.I pytamy si�, na co sk�adamy w ofierze najlepszesi�y, kwiat narodów? Po wi�kszej cz�Sci takim celom, które nic nie maj�wspólnego z dobrem ludzkoSci i powinny by� obce wszystkim narodomcywilizowanym�.We Francyi daje si� jednak zauwa�y� specyalny objaw: zastój w po-wi�kszaniu si� ludnoSci.Pouczaj�cem b�dzie porównanie przyrostu ludnoSciw Niemczech i we Francyi w ci�gu stu lat ostatnich.W tym okresie lud-noS� Niemiec z gór� si� podwoi�a, we Francyi zaS zaledwie zwi�kszy�a si�o po�ow�, tak �e w rezultacie przyrost ludnoSci we Francyi by� 6 razymniejszy ni� w Niemczech.Objaw ten tem bardziej jest dla Francyi za-trwa�aj�cy, �e przyrost jej ludnoSci wci�� si� jeszcze zmniejsza.W ci�guostatnich 13 lat w Niemczech na 1000 mieszka�ców przyby�o 13; we Fran-cyi zaS w tym samym czasie wida� pewne zmniejszanie si� cyfry lud-noSci1).St�d prosty wniosek, �e pot�ga narodu francuskiego i w przy-sz�oSci, zw�aszcza zaS po nowej wojnie, b�dzie s�abn�a w porównaniuz si�ami Niemiec, w których procent przyrostu ludnoSci jest o wiele znacz-niejszy.W samej Francyi przeciwnicy wojny powiadaj�: �dosy� b�dzie jed-nej jeszcze wojny, a Francya zniknie z powierzchni ziemi�2).OczywiScie w s�owach tych jest du�o przesady; jasno jednak onedowodz�, jak fatalnemi by�yby dla Francyi nast�pstwa nowej wojny, na-wet zwyci�skiej.Coby si� zaS z ni� sta�o po nowym pogromie na wojnietak strasznej, jakiej Swiat dotychczas nie widzia�?Gdyby zaS Francya zgodzi�a si� nawi�za� z Niemcami normalne sto-sunki, wówczas otworzy�aby si� przed ni� spokojna przysz�oS�, któraby1) Zmniejszanie si� liczby urodze� we Francyi da si� przedstawi� w nast�pu-j�cych cyfrach: w 1881 r.by�o 937.000 urodze�, w 1890 r.ju� tylko 838.000; roczna zatemliczba urodze� zmniejszy�a si� mniej wi�cej o 100.000.W ostatnich latach przyrost tak si�przedstawia�:Na 1000 mieszka�ców w 1890 92 r.:w Niemczech przyrost + 36,5.We Francyi ubytek 1,5; w 1893 94 r.:w Niemczech przyrost + 25,6.We Francyi przyrost +1,01.2) �R�ponse d un socialiste � M.Copp�e.�PRZYSZ�A WOJNA. WNIOSKI OG�LNE.243pozwoli�a narodowi francuskiemu rozwin�� wrodzon� mu si�� twórcz�,dar odkrywania genialnych idei, i znowu pocz��by on kroczy� na czeleinnych narodów z pochodni� post�pu i dobra powszechnego w r�ku.Gdyraz Francya nie b�dzie potrzebowa�a wysila� swego rozumu w celu wy-nalezienia nowych sposobów zniszczenia, lwiej zaS cz�Sci swoich zaso-bów pieni�nych obraca� na przygotowania wojenne, wówczas geniusz jejzab�ySnie nowym blaskiem, duma narodowa Francuzów otrzyma zadosy�-uczynienie w wy�szym, ni� kiedykolwiek stopniu, Pary� zaS stanie si�prawdziw� stolic� Swiata.Wed�ug wszelkiego prawdopodobie�stwa argumenty te nie przeko-naj� przedstawiciela Francyi.Mo�e on odpowiedzie�, �e wprawdzie wy-nik wojny nie da si� przewidzie�, dosy� jest jednak danych, pozwa-laj�cych Francyi spodziewa� si� zwyci�stwa.Francya nie mo�e si�zgodzi� na projektowane uregulowanie stosunków dla przyczyn wy�ejju� wy�uszczonych.Francya nie bez podstawy liczy na swoje si�y wo-jenne, przewaga zaS, któr� posiada, dzi�ki mo�noSci poSwi�cenia wi�k-szych sum na przygotowania wojenne, jest dla niej tem wa�niejsza, �enarodowi francuskiemu brakuje tej si�y, jak� daje przyrost ludnoSci.Gdyby mia�o nast�pi� rozbrojenie, wówczas przy okreSlaniu stosunkowejpot�gi narodów, przedewszystkiem wzi�toby pod uwag� stosunkow� cy-fr� ludnoSci.Na to Francya zgodzi� si� nie mo�e, gdy� w przeciwnymrazie la�aby wod� na m�yn swoich wrogów.Rezygnuj�c ze swojej goto-woSci wojennej, w której nikomu nie ust�puje, os�abi�aby si� dobrowol-nie; pot�g� jej okreSla�aby odt�d tylko liczba ludnoSci, co do którejust�puje innym pa�stwom.To jest niebezpiecze�stwo, które wskazuje, jak fa�szywe s� radyudzielane Francyi.Powetowawszy sobie straty materyalne, Francya terazz wiar� w siebie oczekiwa� b�dzie dalszych wynagrodze� jej si� na-le��cych.Przekonana o swoich prawach, powinna by� gotowa poprze� je,gdy chwila stosowna nadejdzie.We Francyi mo�na mówi� o rozbrojeniutylko o tyle, o ile jednoczeSnie nazywa si� mySl o niem wyst�pn� i pi�t-nuje si� to s�owo.Ci zaS, którzy w samej Francyi doradzaj� rozbrojenie,s� obro�cami fa�szu, przemawiaj� za rzecz� zgubn�, przeciwn� patryoty-zmowi1).Odpowiedx na te dumne s�owa w�o�ymy ponownie w usta przed-stawiciela Holandyi, jako kraju nieinteresowanego bezpoSrednio w da-nym sporze.On zauwa�y, �e stawia� kwesty� zupe�nie inaczej, dowodzi�mianowicie, �e i zwyci�ska wojna Sci�gn�aby na Francy� fatalne na-st�pstwa.1) Dos�ownie cytowane z �La chim�re du d�sarmement par le gen.Leval�.244 JAN BLOCH.Si�y wojennej nie mo�na zupe�nie od��cza� od stosunkowego zalud-nienia kraju.Liczebna przewaga ludnoSci musi z czasem b�dx co b�dxwp�yn�� na stopie� si�y wojennej.S� zreszt� i inne jeszcze przyczyny, dlaktórych Francya nie powinna d��y� do wojny.Tak np.w Rzeczypospolitejju� sam wybór g�ównodowodz�cego nie jest rzecz� �atw�.Kto go b�dziewybiera�? Czy rada ministrów, czy te� wi�kszoS� parlamentarna nale��cado tego lub innego stronnictwa politycznego? W�tpliwem jest jednak, czywybór móg�by by� bezstronny i czy by�by w stanie zadowolni� wojskoi ca�y kraj.Coraz mniej jest jenera�ów, a nawet dowódzców mniejszychoddzia�ów, którzy przeszli przez prób� ogniow� wojny; walka zaS po-mi�dzy stronnictwami podkopuje powag� wszelkiej w�adzy.Ten cel maj� na oku nie tylko socyaliSci ale i monarchiSci i kle-rykali.Poniewa� �adne stronnictwo monarchiczne, ani kra�cowo-radykalnenie czuje si� doS� silnem, aby osi�gn�� w�adz� Srodkami normalnymi,ka�de zatem buduje swoje plany na tym chaosie, jaki zapanowa�by weFrancyi w chwili zachwiania si� dzisiejszych rz�dów mieszcza�sko-repu-blika�skich, przyczem ka�de opiera swoje nadzieje na pomocy ze stronypewnej cz�Sci armii.Inny zupe�nie jest stan rzeczy w Niemczech.Cesarz posiada tam nietylko w�adz� osobist�, lecz i powag� bezwzgl�dn� w wojsku, powag�, ja-kiej nigdy nie mo�e mie� prezydent Rzeczypospolitej, wyj�wszy chybaten jeden wypadek, kiedy prezydentem zostaje wybrany wódz zwyci�ski,który ma wkrótce og�osi� si� dyktatorem, lub te� wskrzesi� tron monar-szy.Powaga monarchy jest podstaw� dyscypliny w armii, na wszystkichjej stopniach.Ta powaga, jak� posiada niemiecka w�adza monarsza w wojsku, damu ogromn� przewag� wobec przeciwnika, którego armia podlega nawetrozk�adowemu dzia�aniu walki partyjnej, którego wódz naczelny, minis-ter wojny, wci�� si� zmienia, z ka�d� niemal zmian� ministeryum na-ra�ony jest na krytyk� bezceremonialn� prasy nie tylko cywilnej leczi wojskowej.�Figaro� np.wydrukowa�o �interwiew� swojego korespon-denta z domniemanym wodzem armii francuskiej, co wywar�o w Rosyinieprzyjemne wra�enie.Jedna z gazet rosyjskich zauwa�y�a z tego po-wodu, �e z tej rozmowy wynika, jakoby �o�nierze francuscy nie mielipójS� na wojn�, je�eli wódz im si� nie spodoba; armii takiej nie mo�naby�oby nazwa� dobr�, dlatego te� ca�e opowiadanie wydaje si� niepraw-dopodobnem.Sir Charles Dilke w artykule swoim o armii francuskiej, wydruko-wanym w piSmie �Fortnightly Review�, oskar�a wprost jenera�ów francu-skich, �e zaSlepieni ambicy� i zawiSci� wzajemn� rzucili si� w obj�cia re-PRZYSZ�A WOJNA. WNIOSKI OG�LNE.245klamy gazeciarskiej; przytacza przy tej sposobnoSci s�owa Saint-Jenet'a�katona Francyi wspó�czesnej�: �Nieszcz�sny kraju, wojsko nieszcz�sne [ Pobierz całość w formacie PDF ]

pdf; download; ebook; pobieranie; do ÂściÂągnięcia

Archiwum

Szukaj