[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Prawo składa się w tym ujęciu z litery prawa, która jest przejmowana, stającsię w ten sposób formalnym i oficjalnym jego wyrazem (tatemae, omote) orazprawdziwej, głębokiej jego warstwy (honne, ura), na którą składają się ukształ-towane autonomicznie i często niesformalizowane instytucje, przesądzająceo funkcjonalnej doniosłości i skuteczności porządku prawnego.Stąd też waga,stanowiących przykład niesformalizowanych reguł, wpływających w sposób za-sadniczy na prawo japońskie, takich instytucji jak zwyczaj (kanshun), reguły mo-ralne czy zalecenia polityczne.Wpływ autonomicznie ukształtowanych w życiu społecznym reguł moralnychjest widoczny zwłaszcza w ramach konstrukcji jori, której istotę utożsamia sięz regułami naturalnego rozumu, ogólnymi zasadami prawa, prawem naturalnym,prawem niepisanym, regułami logiki prawniczej czy też zasadami powszechnego Recepcja prawa z okresu Meiji podłoże oraz wpływ.179rozumienia sprawiedliwości czy słuszności17.Natomiast wpływ teleologii poli-tycznej ogniskuje się m.in.w istocie i roli instytucji gyoseishido, funkcjonującejw prawie administracyjnym sensu largo.Oznacza ona pisemną lub ustną decyzjęorganu administracyjnego, podjętą w swojej sferze działania, polegającą na nie-wiążącym formalnie adresatów wskazaniu (zaleceniu) takiego zachowania, którerealizowałoby przyjęty wcześniej przez organ administracyjny doniosły politycz-nie cel społeczny lub gospodarczy.18Instytucje te stanowią przykład połączenia postawy utrzymania i szanowa-nia formalnej struktury prawa (przepisów prawnych i aktów normatywnych) orazpostawy formułowania i uwzględniania w praktyce reguł pozasystemowych,w istotny sposób określających najbardziej istotną treść prawa i porządku prawne-go, bez ingerencji w jego literę .Praktyka recepcji prawa wpisuje się w powyż-sze właściwości o tyle, że stając się środkiem określania formalnych rozwiązańsystemowych, nie zagraża zasadniczemu trzonowi ukształtowanych tradycyjnieinstytucji prawnych.Tym samym właściwości kultury społecznej, opartej na har-monii i hierarchii, przyczynowo sprzyjając takim procesom jak przejmowanieprzydatnego prawa obcego w sposób bezkonfliktowy, wynikający z rozróżnianiapowierzchniowej i głębokiej struktury prawa, podlegają następnie, w wyniku jużdokonanej i powodującej pozytywne skutki recepcji prawa, niejako zwrotnemuwzmocnieniu kulturowemu, tworząc podłoże do następnych zapożyczeń podlega-jących, tak jak poprzednie, odpowiedniej adaptacji, ważącej własne i obce oraztradycyjne i aktualne składniki porządku prawnego.SUMMARYThe paper deals with the process of the reception of law in Japan in the era of Meiji restora-tion, through the observation of its background and scope as well as of impact the reception hadon the development of Japanese legal order in the 20th century.Besides the special circumstancesof Meiji reception (isolation of Japan and politics of Western countries), there were some generalfactors that made this reception of law easier and more effective.Among them one should mentionthe evolutionary course of history of Japan, former successful experiences in adaptation of Chinesecultural achievements (language, law, etc.), as well as consensual type of national consciousness incollective and hierarchical structure of this society.All this leads to the special kind of pragmaticjunction between the transplanted letter of law and autonomous, deeply rooted social rules, resultingin functionality of Japanese legal order.17Por.M.K.Young, The Japanese Legal System.History and Structure, [w:] Doing Business inJapan, t.II, red.A.Kitagawa, New York 1986, s.21, 28 i n., H.Itoh, How Judges Think in Japan, American Journal of Comparative Law 1907, nr 17, s.775 804.18Por.S.Hayashi, Iwayuru Gyosei Shido ni Tsuite, Gyosei to Keiei 1962, nr 4, s.16,Y.Narita, Administrative Guidance, Law in Japan.An Annual 1968, nr 1, s.46, H.Shiono, Ad-ministrative Guidance, [w:] Public Administration in Japan, red.K.Tsu, Tokio 1984, s.203 204,L.Leszczyński, Gyoseishido w japońskiej kulturze prawnej.Nieformalne działania administracjia prawo, Lublin 1996, s.81 i n
[ Pobierz całość w formacie PDF ]