Zeromski Stefan Trylogia nadmorska.(m76)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Lecz nie mam r�k na pó� Polski d�ugich i nie mam si�y Wyrwid�ba.Nie ma w Polsce siekiery, która by w takim celu jej dosta�e drzewa Scina�a.P�yn� polskie puszcze za to morze dalekie.Musz� patrze�, jak pycha bogaczów, spryt kanalii i dorobkiewiczów egoizm, wszystko w Pol-sce zamieniaj�c na kawa�, po staremu wzd�u� i wszerz rozbija si� i hula.Rzeko morska!Nasza sprawa - twojej pracy wieczystej, twojej si�y nie wyczerpanej przenigdy i mojego ut�-sknienia za spraw� mej duszy - wci�� czeka i czeka.178ROZDZIA� 3Gdy po nocy wietrznej i d�d�ystej nastanie cichy i pogodny poranek, a fale nie skacz� ju�z szumem na p�askie wybrze�a, zostaj� w bia�ych piaskach zalewiska b��kitne, smugi wodyzapomnianej, ka�da oddzielona od bujnego wci�� morza wyg�adzon� mierzej�.Nad tymi jeziorkami s�onymi siedz� rz�dem nieruchome ma�e mewy, szare, niedawno opie-rzone figurki, ni to kuleczki posrebrzane i lSni�ce.Przed nimi po drugiej stronie smugi przewodnicz� m�odocianemu spo�ecze�stwu ojcowie czyte� matki tego Swiata, skoro, wed�ug nazwy osobnika, winien by tam panowa� ustrój matriar-chalny.Za zbli�eniem si� cz�owieka stare mewy z krzykiem wielkim zrywaj� si� do lotu i rozbieg�-szy si� na wsze strony znikaj� w b��kitnych roz�ogach.M�ode, jeszcze wida� nie wdro�one w dzie�o napaSci i zabójstwa rz�dz�ce �ywotem istot zie-mi, niewiele sobie robi� ze z�owieszczej postaci.Lecz daleki krzyk rodzicielski daje rozkaz i wskazówk� ucieczki.Zrywaj� si� tedy jak jedna, uczennice pos�uszne praw rz�dz�cych wszechstworzeniem.Pierzchaj� w jasne powietrze, kr�� migaj�c nieskalan� bia�oSci� cudnych skrzyde� i piersi,a uciekaj� na wsze strony.Tak niegdyS na pierwotnym nagim piasku pó�wyspu czuwa� nad losem potomstwa drugi z ko-lei gromadzki zbór osadników.Nie poci�ga�o go na te morskie wysypiska i wiatrów wydmuchy nic innego tylko nadziejarabunku.Bezp�odne i bezdrzewne, w zimie omarzni�te od lodów, na wiosn� i w jesieni mg�ami gruby-mi osnute, po stokro� przewiane od nawalnicy z zachodu, nie poci�ga�o niczym innym.Zbójca morski by� tu osadnikiem najpierwszym.Nad g��bi� wyoran� przez pr�dy zachodnie przesuwa�y si� obok pierwotnej mielizny okr�tywynios�e, d��ce z ziemi Prusów i Rusów do ziemi Waregów i Pomorzan.Pod wyd�tymi �aglami mocne jod�owe korabie nios�y z Rany, ze Szczecina i Kamina tysi�ctysi�cy przedmiotów i skarbów, które zape�nia�y sen g�odnego i nagiego barbarzy�cy.Odosobniona od Swiata, niedost�pna i naga wyspa na morzu stanowi�a pon�t� przez sw� zu-pe�n� pustynnoS�, a�eby z niej uczyni� schronisko, czatowni� i miejsce wypadu.Przebywszy wp�aw cieSniny, na wybrze�u zachylonym od wiatru, ubogi przychodzie�, wy-gnaniec, odszczepieniec ludzkiej gminy, czyni� sobie noclegowisko i domostwo z trzciny,chrustu i �upu, który morze wypluwa.Na wzór sosny dzisiejszej, która dla swych sch�ostanych ga��zi w piasku szuka schronieniaprzed zachodnimi podmuchy, zdr�twia�y od zimna w�drowiec wygrzebywa� w zwiewnej du-nie ziemiank�.179Ta ziemia, któr� morze ze siebie wygna�o, a wiatr z miejsca na miejsce przep�dza�, nie mo-g�a swymi mchami po�ywi� l�du wyrzutka, wi�c si� musia� j�� pracy.Czatowa� z d�ug� w r�ku sulic� na morSwinie, na delfiny o pysku wyd�u�onym i sp�aszczo-nym w podobizn� dzioba kaczego, gdy przez pr�dy zachodnie przygnane weso�o si� pluska�yw b��kitnych falach nadbrze�a, a nadobnymi ruchami wyrzuca�y si� z wody.Gdy zim� smaga� wysp� wiatr pó�nocny, a gruba paw� lodu brzegi kry�a, gdy kra spi�trzonautworzywszy zwa�y lSni�ce osadza�a je na piasku, podchodzi� szare, p�etwonogie, bezuchemorskie ciel�ta, foki o krótkich kielcach, skoro do swej dawnej bezpiecznej przystani docie-ra�y, �eby si� na s�o�cu wylegiwa�.Zabija� je niespodzianym pociskiem swojej straszliwej procy kamiennej.Opija� si� wówczas ich t�uszczem, okrywa� sw� nagoS� ich pi�kn�, lSni�c� skór� i po�era� ichmi�so upra�one na ogniu.W dobie letniej nie mog�y zaspokoi� jego g�odu ryby, które w falach ledwie-s�onych na Ma-�ym Morzu widywa�, gdy si� na dnie i u brzegów przewija�y.Najprzedziwniejsze, rozkosznie pi�kne ich kszta�ty, prze-rozmaite ich postaci, wznoszenie si�samochc�c i tajemnicze opadanie, kr��enie w toni, skoki nag�e, rzuty i nieruchome w miej-scu trwanie na podobie�stwo kani w niebie - ich poloty, wykr�ty, krygi i ta�ce by�y dla� nie-dosi�g�e wskutek braku odpowiedniego narz�dzia napaSci.�y�y tedy i barwi�y si� przed jego chciwymi oczyma w Ma�ym Morzu - ostro�ny i p�ochliwyoku�, t�usty karp, jazgarz, sandacz, ukleja d��ca w maju ku brzegom, mi�tus Sliski i nie da-j�cy si� d�oni� uj��, karaS, pl�saj�ca p�o�, minog rzeczny, leszcz, lin, piskorz, sum, zbój wod-ny szczupak i pi�kna brzona, czyli sieja.Po drugiej stronie wyspy przyp�ywa�y w wielkich falach majowych Sledzie, w marcu i na je-sieni sz�y ku brzegom �ososie, a w zimie sielawki,Tuli�y do przeczystego dna sw� brodawkowat� powierzchni� czworakie rodzaje p�astugów -ba�tki, czyli ma�e fl�derki, stornie, czyli znaczne fl�dry, limandy i turboty z oczyma osadzo-nymi z lewej strony p�askiego ich cia�a.P�awi�y si� w tych wodach morskie zaj�ce i Spiczastonose, tarczami koScianymi pokryte,ciemnob��kitne, drapie�ne i �akome jesiotry, które wiosenn� por� po spo�u z �ososiami nios�ysi� pochodami ku WiSle.Czujny stra�nik wybrze�a niema�o zu�y� trudu dla przerwania ruchu wdzi�cznego, dla skró-cenia �ywota, dla po�arcia miazgi tych wody mieszka�ców, na ogniu spalonej.Czatowa� na wielkie w�gorze albo nieruchome szczupaki, le��c d�ugo piersiami na tafli lo-dowej, a�eby nieomylnym uderzeniem zaostrzonej os�ki, bodorem celnym je przebi�.Wywabia� je po nocy z dna, z kryjówek, oszukuj�c i prowadz�c ku brzegom za pomoc� bla-sku pochodni i p�on�cego �uczywa.Ci�gn�y zwiedzione w g�upocie swej Swi�tej i wchodzimy w wi�cierze wiklowe, w chytre�aki.Splata� bowiem pierwotn� sie� z wiklów, osadza� j� na stroiszu, czyli trzonku, lub podst�pniezastawia�.Wypala� w�gla zarzewiem w pniaku sosnowym, zwalonym przez wichry, rdze� drzewnyi czyni� ze� podobizn� p�awaczki.Puszcza� si� w owej �odzi pierwotnej na wody spokojne, krótk� paczyn� z prawej i lewej stro-ny drzewnego koryta umiej�tnie wyrtaj�c.180Lecz niedaleko od brzegu móg� odbi�.Zbada� wszak�e calizn� wychylon� ju� z wody i zaczajone pod fal� wzburzon� osuchy, wy-patrzy� i wymierzy�, gdzie w wierzcho�ku przyl�dka haki s� najzdradliwsze dla brzucha okr�-tu, gdzie czatuj� istne w�wozy zalewisk mi�dzy �ach� a �ach�.Gdy w ciemn� noc listopada morze pocz�o ze swej g��bi i dali wydawa� najbardziej ponure�oskoty i ryki, gdy od niestrzymanej pot�gi huraganu wyspa dr�e� pocz�a w posadach, skokispi�trzonych ba�wanów przesadza�y wa�y wysokie, ry�y jamy, pru�y brzegi i nowe w mi�dzy-morzu wybija�y w�wozy, a siwy, w swej straszliwoSci przeraxliwy �ywio� morski woko�o su-sz� obiega� - cz�owiek na wyspie rozpala� nad zdradzieckimi pu�apkami wielkie ognie, bujnestosy na najwy�szych wzniesieniach.Dawa� niby to ratownicze i zbawcze sygna�y braciom ludziom, których wielkie denegi z miej-sca na miejsce ponad g��bin� ciska�y.Zdarza�o si�, i� sternik na korabiu, burz� szalon� miotany, zawierzy� ludzkiemu pobratymco-wi na suszy.Nie wiedzia�, i� czeka na� u wybrze�a, schowanego w ciemnoSci, bardziej z�owieszcza za-sadzka nixli burzy szale�stwo w otch�aniach - i� si� gotuje do skoku nienawiS�, chciwoS� i ze-msta sro�sza od najzacieklejszego podmuchu [ Pobierz całość w formacie PDF ]

pdf; download; ebook; pobieranie; do ÂściÂągnięcia

Archiwum

Szukaj