[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zgoda jest czynnością prawnorodzinną.Nie mają więc zastosowania przepisy KC o wadach oświadczeń woli.Odwołanie zgody może nastąpić przed prawomocnym orzeczeniem o przysposobieniu, również w ramach środka odwoławczego.Jeżeli chodzi o przesłanki po stronie przysposabiającego, to niektóre z nich są wyraźnie określone w KRiO, np.pełna zdolność do czynności prawnych (artykuł 1141 § 1 KRiO), inne można wyinterpretować z całokształtu norm prawnych dotyczących ustanowienia przysposobienia, np.wyrażenie woli przez przysposabiającego.Wyrażenie woli przysposobienia dziecka jest tak oczywistym wymaganiem, że KRiO wprost tej przesłanki nie formułuje.Przesłanka ta jednak ma podstawę prawną w artykule 117 § 1 według którego przysposobienie następuje przez orzeczenie sądu opiekuńczego na żądanie przysposabiającego.Oznacza to, że sąd nie może orzec o adopcji wbrew jego woli, a artykuł 117 dotyczy nie tylko legitymacji czynnej do wystąpienia ze stosownym wnioskiem, lecz wyraża także materialnoprawną przesłankę zgody przysposabiającego.Jeżeli przysposabiający pozostaje w związku małżeńskim, jest potrzebna ponadto zgoda współmałżonka, chyba że nie ma on zdolności do czynności prawnych albo porozumienie się z nim napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody (artykuł 116 KRiO).Przyjęcie dziecka do rodziny jest bowiem sprawą doniosłą dla obojga małżonków i nie może ono nastąpić tylko na żądanie jednego z nich.Kategoryczne wymaganie zgody drugiego małżonka prowadzi do wniosku, że nawet w razie separacji faktycznej małżonków zgoda ta jest potrzebna71.Dopóki małżeństwo nie ustało, małżonkowie pozostają w określonej sytuacji prawnej, której wszystkie skutki należy respektować.Poza tym decyzja o przysposobieniu dziecka może mieć istotny wpływ na podjęcie wspólnego pożycia albo pogłębić konflikt i doprowadzi do rozwodu.Przysposobienie dziecka jest ponadto tak ważną sprawą dla rodziny, iż wymaganie zgody drugiego małżonka, nawet pozostającego w separacji faktycznej, nie powinno budzić wątpliwości.Separacja orzeczona przez sąd powoduje skutki podobne do rozwodu (artykuł 611 § 1 KRiO), z czego można wnioskować, że przysposobienie przez osobę pozostającą w separacji małżeńskiej orzeczonej przez sąd nie wymaga zgody drugiego małżonka.Odpowiednia różnica wieku między stronami stosunku przysposobienia ma upodobnić je do przeciętnej rodziny opartej na więzi biologicznej.W takiej bowiem rodzinie dzieci mają niekiedy bardzo młodych rodziców, a niekiedy przychodzą na świat, gdy rodzice są u schyłku okresu płodności.Dlatego słusznie ustawodawca nie wskazał sztywnej różnicy wieku, lecz ma to być różnica odpowiednia (artykuł 1141 § 2 KRiO).Na ogół przyjmuje się, że różnica wieku między przysposabiającym a przysposobionym powinna wynosić co najmniej 18 lat, jednak w wyjątkowych sytuacjach, np.w razie adopcji przez męża matki jej dziecka, różnica ta może być mniejsza, jeżeli, oczywiście, nie ucierpi wskutek tego dobro dziecka72.Nie jest też przeszkodą do ustanowienia adopcji znaczna różnica wieku, jednak sąd bada wtedy ze szczególną wnikliwością, czy będący w starszym wieku przysposabiający i ze względu na stan zdrowia jest w stanie sprostać obowiązkom rodzicielskim do czasu usamodzielnienia się przysposobionego dziecka73.Pełna zdolność do czynności prawnych jest przesłanką konieczną (artykuł 1141 § 1 KRiO), ponieważ brak lub ograniczenie tej zdolności uniemożliwia sprawowanie władzy rodzicielskiej nad przysposobionym dzieckiem (artykuł 94 KRiO).Osobiste przymioty (kwalifikacje podmiotowe) przysposabiającego są przesłanką, która wynika z nadrzędnego postulatu realizacji dobra dziecka.Ważne jest by wychowanie i troskę o rozwój dziecka należy powierzyć osobie, której cechy osobiste, a zwłaszcza poziom moralny pozwalają przypuszczać, że dziecko znajdzie korzystne dla siebie środowisko rodzinne.Sąd opiekuńczy jest obowiązany zbadać te okoliczności również przy pomocy opinii ośrodka adopcyjno-opiekuńczego lub innej specjalistycznej placówki (artykuł 586 § 4 KPC).Poza dotychczas wymienionymi powinny zaistnieć przesłanki niezależne od stron stosunku przysposobienia.Chodzi zwłaszcza o wyrażenie zgody na przysposobienie przez osoby wskazane w KRiO oraz o przysposobienie dziecka z przeniesieniem go za granicę.Rodzice są odpowiedzialni za los dziecka i na nich spoczywa obowiązek troski o jego rozwój i przygotowanie do samodzielności.Przysposobienie powoduje ustanie stosunku prawnego z rodzicami naturalnymi i nie może się dokonać bez zgody rodziców.Priorytetowa jest ochrona autonomii rodziny, której naruszenie ze strony właściwego organu państwowego uzasadniają tylko wyjątkowe okoliczności (artykuł 119 § 1 i 2).Zgody tej nie wymaga się w wypadku:1) pozbawienia rodziców władzy rodzicielskiej,2) gdy rodzice są nieznani,3) gdy porozumienie z rodzicami napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody,lsądowego ustalenia ojcostwa bez przyznania ojcu władzy rodzicielskiej.lPoza tym sąd może, ze względu na szczególne okoliczności, orzec przysposobienie mimo braku zgody rodziców, jeżeli mają oni ograniczoną zdolność do czynności prawnych, a odmowa zgody jest oczywiście sprzeczna z dobrem dziecka.Oznacza to, że samo ograniczenie władzy rodzicielskiej rodzica dziecka nie uchyla obowiązku uzyskania jego zgody na przysposobienie.Ponadto ustawodawca nie różnicuje wymagania zgody rodziców od ich pełnej lub ograniczonej zdolności do czynności prawnych, a zatem jest potrzebna zgoda również małoletniej matki.Nie ma natomiast potrzeby uzyskania zgody jej przedstawiciela ustawowego74.Zgoda jest potrzebna również w razie ograniczonej zdolności do czynności prawnych rodzica, który został częściowo ubezwłasnowolniony
[ Pobierz całość w formacie PDF ]