[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.PodjÄ™te rokowania francuskoalgierskie byÅ‚y jednakże kontynuowane i 18 marca 1962 w Évian zostaÅ‚y zawarteporozumienia.PrzynosiÅ‚y one przerwanie dziaÅ‚aÅ„ wojennych, zobowiÄ…zywaÅ‚y FrancjÄ™ do wycofania jej wojskz Algierii do koÅ„ca 1962 oraz zapowiadaÅ‚y niepodlegÅ‚ość Algierii, co wszakże miaÅ‚o zostać potwierdzoneprzez referenda we Francji i Algierii.Referenda te, przeprowadzone 8 kwietnia i 1 lipca 1962, przyniosÅ‚ywynik jednoznaczny przytÅ‚aczajÄ…ca wiÄ™kszość gÅ‚osujÄ…cych wypowiedziaÅ‚a siÄ™ za niepodlegÅ‚oÅ›ciÄ… Algierii.3lipca de Gaulle proklamowaÅ‚ niepodlegÅ‚ość Algierii.Sama zaÅ› Algieria oficjalnie zadeklarowaÅ‚a swÄ…niepodlegÅ‚ość 5 lipca, koÅ„czÄ…c tym samym 132letni okres pozostawania pod panowaniem francuskim.WewrzeÅ›niu jej pierwszym prezydentem zostaÅ‚ Ferhat Abbas (1899 1985), natomiast premierem Ahmed BenBella (1918 91).TrwajÄ…ca 8 lat wojna algierska pochÅ‚onęła prawie 1 mln istnieÅ„ ludzkich.(B.B.)ALGIERSKI KRYZYS 1991 1999 konflikt wewnÄ™trzny w Algierii spowodowany zwyciÄ™stwemwyborczym fundamentalistów islamskich.W 1962, po zakoÅ„czeniu wojny *algierskiej, wÅ‚adzÄ™ w kraju objÄ…Å‚Front Wyzwolenia Narodowego (FWN) partia o orientacji socjalistycznej.DÅ‚ugoletnie monopolistycznerzÄ…dy FWN, weszÅ‚y w latach osiemdziesiÄ…tych w fazÄ™ kryzysu, co wykorzystali muzuÅ‚maÅ„scy fundamentaliÅ›ci,pragnÄ…cy przeprowadzenia w Algierii rewolucji *islamskiej na wzór *Iranu.Stworzony przez nich IslamskiFront Ocalenia (IFO), szybko rozszerzyÅ‚ swoje wpÅ‚ywy w najuboższych warstwach spoÅ‚eczeÅ„stwa oraz wÅ›ródsfrustrowanej sytuacjÄ… ekonomicznÄ… mÅ‚odzieży.Rozwojowi ruchu sprzyjaÅ‚a też polityka liberalizacji,zainicjowana w 1988 przez prezydenta Szadli Bendżedida; w jej wyniku we wrzeÅ›niu 1989 IFO zostaÅ‚zalegalizowany.W maju i czerwcu 1991 doszÅ‚o do wielodniowych demonstracji ulicznych zwolenników IFO(zginęło wtedy 85 osób), w konsekwencji których ustÄ…piÅ‚ premier Malud Hamrusz, a planowane na 27 czerwcapierwsze demokratyczne wybory w historii Algierii zostaÅ‚y odÅ‚ożone.Nie bÄ™dÄ…c w stanie przejąć wÅ‚adzy siÅ‚Ä…,przywódcy IFO (m.in.Salut Abbasi Madani i Ali Behaldż), zdecydowali siÄ™ zdobyć jÄ… poprzez wygraniewyborów, co wczeÅ›niej z powodów ideologicznych zdecydowanie odrzucali (dla fundamentalistów islamskichdemokracja parlamentarna jest narzÄ™dziem ateizmu).Po gwaÅ‚townej kampanii wyborczej w czasie którejznienawidzony przez spoÅ‚eczeÅ„stwo FWN nie byÅ‚ w stanie stawić czoÅ‚a fundamentalistom 26 grudnia 1991odbyÅ‚a siÄ™ pierwsza tura wyborów parlamentarnych.IFO zdobyÅ‚ w niej blisko poÅ‚owÄ™ mandatów i wszystkowskazywaÅ‚o na to, że w drugiej turze (planowanej na 16 stycznia 1992) zwiÄ™kszy ona siÄ™ do okoÅ‚o dwóchtrzecich.ZapobiegÅ‚ temu wojskowy zamach stanu, przeprowadzony 13 stycznia 1992.Wyżsi oficerowie,obawiajÄ…cy siÄ™ przejÄ™cia wÅ‚adzy przez fundamentalistów (spowodowaÅ‚oby to z caÅ‚Ä… pewnoÅ›ciÄ… gruntownÄ…czystkÄ™ w armii i przejÄ™cie kontroli nad niÄ… przez duchownych), zmusili prezydenta Bendżedida do ustÄ…pieniaze stanowiska, unieważnili wynik wyborów, a 4 marca ostatecznie zdelegalizowali IFO.Co najmniej 7 tysiÄ™cyjego zwolenników powÄ™drowaÅ‚o do wiÄ™zieÅ„ i obozów (w tym do 5specjalnie zbudowanych na Saharze).WÅ‚adzÄ™ w kraju przejęła Najwyższa Rada PaÅ„stwa, na czele której stanÄ…Å‚ wieloletni emigrant i przeciwnikreżimu bendżedidowskiego Mohammed Budiaf.AkceptowaÅ‚ on politykÄ™ represjonowania fundamentalistów (9lutego 1992 wprowadzono na okres roku stan wyjÄ…tkowy, który 7 lutego 1993 przedÅ‚użono na czas16nieokreÅ›lony), a równoczeÅ›nie staraÅ‚ siÄ™ oczyÅ›cić odziedziczonÄ… po FWN skorumpowanÄ… elitÄ™ wÅ‚adzy.PrzeÅ›ladowania nie doprowadziÅ‚y do caÅ‚kowitego rozbicia IFO, który inspiruje demonstracje uliczne, strajki iakcje terrorystyczne.Najbardziej spektakularnym aktem terroru byÅ‚ udany zamach na Budiafa, który 29czerwca 1992 zostaÅ‚ zastrzelony w mieÅ›cie Annaba.WÅ‚adze odpowiedziaÅ‚y na to zaostrzeniem represji, a wtoczÄ…cych siÄ™ procesach fundamentalistów zaczęły zapadać wyroki Å›mierci (w latach 1992 93 byÅ‚o ich ok.200).W grudniu 1993 Najwyższa Rada PaÅ„stwa w zwiÄ…zku z obawami przed uzyskaniem przez IFOkolejnego sukcesu podjęła decyzjÄ™ o przesuniÄ™ciu o trzy lata zapowiedzianego na styczeÅ„ 1994 referendumkonstytucyjnego
[ Pobierz całość w formacie PDF ]