[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Stany Zjednoczone były zawsze naturalnym" handlowym partnerem Kanady iMeksyku, zarówno po stronie importu, jak i eksportu.Decydowały o tym bliskośćgeograficzna, chłonność amerykańskiego rynku, komplementarność posiadanych zaso-bów, a ponadto - w wypadku Meksyku - istnienie i rosnące znaczenie firm maquila-dora.Wskazywano więc, \e NAFTA jest naturalnym rozszerzeniem potę\nego rynkuamerykańskiego przez Kanadę i Meksyk.Nawet bez względu na instytucjonalizacjętych stosunków, dla Kanady i Meksyku nie było praktycznie alternatywnego ekwiwa-lentu ni\ rynek USA.Stąd te\ istniało bardzo silne poparcie idei utworzenia NAFTAw Meksyku oraz włączenie się do rozmów meksykańsko-amerykańskich Kanady, po-mimo wielu głosów krytycznych, by nie stracić więcej, pozostając poza układem.Mo\na stwierdzić, \e były du\e podobieństwa w sposobie, w jaki Meksyk i Ka-nada podchodziły do układu handlowego ze Stanami Zjednoczonymi, bowiem1 :19 Por.tak\e opinie na temat MUSFTA w: L.Eden, M.A.Molot: The view from the spokes: Canada and Mexicoface the United States.In: NorthAmerica., s.75-80.255 - oba kraje są wysoce zale\ne od handlu (w Meksyku stanowił 20% GNP, a w Kanadzie - 30% GNP);- oba kraje wahały się przed ściślejszymi powiązaniami z większym sąsiadem (Meksyk rozwa\ał nawet alternatywę sektorowej strefy wolnego handlu z USA);- głównym argumentem na rzecz sformalizowania powiązań z USA był swobodnydostęp do rynku amerykańskiego, czyli unikniecie amerykańskiego protekcjonizmu;- w Meksyku ponadto istniała obawa o wystąpienie efektu przesunięcia, pogarszającego sytuację meksykańskiej gospodarki;- obra kraje spodziewały się po układzie korzyści, ale jednocześnie zdawano sobiesprawę, i\ cię\ar dostosowań strukturalnych miały ponieść właśnie Kanada i Meksyk, jako gospodarki mniejsze (szczególnie dotyczyło to Meksyku, z jego mniejefektywnym przemysłem i chronionym sektorem rolnym);- oba kraje były bardziej zainteresowane pogłębieniem dwustronnych związków z USA,mniej - trójstronnych, co wynikało z braku tadycyjnych więzi ekonomicznych ipolitycznych między nimi, odległości geograficznej i ró\nic w poziomie rozwojukrajów.Co prawda, w okrese od 1990 roku oba kraje znacznie poprawiły wzajemne20stosunki bilateralne , ale minie jeszcze sporo czasu, zanim eksporterzy kanadyjscybędą w większym stopniu zainteresowani rynkiem Meksyku.Jak dotąd, większośćhandlowych powiązań Kanady i Meksyku jest realizowana za pośrednictwem kor-poracji amerykańskich (np.w sektorze samochodowym).Negocjacje nad NAFTA stały się ponadto forum dla rozwiązania dwustronnychproblemów w relacjach ze Stanami Zjednoczonymi.Dla Kanady układ miał zrównowa\yć do pewnego stopnia, poprzez udział trzecie-go partnera, jej dwustronne, zdominowane przez USA, stosunki na kontynencie północ-noamerykańskim.Miał tak\e zapewnić partycypację w przyszłej, szerszej strefie wol|nego handlu z udziałem obu Ameryk.Mo\na więc stwierdzić, i\ te czynniki, decydujące o przystąpieniu Kanady do rokowań NAFTA, miały raczej charakter defensywnyczyli zabezpieczenia własnych interesów na rynku amerykańskim, ni\ pozytywnybranie pod uwagę korzyści komparatywnych, wynikających z tej integracji.W Kanadzie bardziej się bowiem obawiano kosztów potencjalnych dalszych bilateralnych pcrozumień USA, ni\ szacowano korzyści z integracji trójstronnej.Zainteresowanie rządu Kanady negocjacjami wynikało ponadto z istotnego zaagazowania banków kanadyjskich w sprawy meksykańskiego długu.Wa\nym argumen-tem były tak\e kwestie związane z regułami pochodzenia towarów dla samochodów,20 Kanada nawet przystąpiła do Organizacji Państw Amerykańskich, aby zademonstrować swoje zainteresowa-nie Ameryką Aacińską.256 :: tekstyliów i odzie\y, ochroną praw własności intelektualnej, jeśli chodzi o farmaceuty-kę, obrotu produktami energetycznymi itp.Równolegle Kanada starała sią w trakcierokowań NAFTA renegocjować niektóre problemy wynikające z koncesji bilateralnegoporozumienia z USA, czyli w ramach CUSFTA (Canada-US Free Trade Agreement).Wiele firm i przemysłów, które ju\ miały trudności w dostosowaniach do CUSFTA(przemysły: meblowy, obuwniczy, odzie\owy), oraz związki zawodowe wskazywałybowiem, i\ NAFTA mo\e jeszcze sytuację tę pogorszyć.Z kolei dla Meksyku podstawowe znaczenie miały przesłanki o charakterze eko-nomicznym.Liberalizacja handlu była logiczną kontynuacją reform gospodarczych,zmierzających do osiągania nieprzerwanego wzrostu.Od 1983 roku bowiem Meksykrozpoczął program otwierania swojej gospodarki, w 1986 roku stał się sygnatariuszemGATT.W rezultacie kolejnych głębokich reform ekonomicznych nastąpiła prywatyza-cja najwa\niejszych przemysłów Meksyku (liczba przedsiębiorstw państwowych zma-lała w ciągu 10 lat z 155 do 232 w 1992 roku), usunięto większość restrykcji dlainwestycji zagranicznych (spowodowało to napływ kapitałów na poziomie ok.20 mldUSD tylko w 1992 roku oraz zredukowano stawki taryfy celnej do poziomu 0%-20%22(w porównaniu do 0%-100% w 1982).Rezultatem tych wszystkich posunięć byłpraktycznie neprzerwany od 1986 roku wzrost ekonomiczny Meksyku, wzrost jegoeksportu przemysłowego oraz podwojenie inwestycji zagranicznych, przy przodującejroli inwestorów amerykańskich.Poziom długu meksykańskiego spadł w 1992 roku do10% PNB, zadłu\enie bud\etu o połowę, a inflacja spadła do poziomu 12%.W mniejszym stopniu natomiast o tej integracji decydowały w Meksyku czynnikio charakterze politycznym.Administracja meksykańska uwa\ała, \e rozwijająca sięgospodarka, powiązana ściśle przede wszystkim z gospodarką Stanów Zjednoczonych,będzie sprzyjać poło\eniu fundamentów pod ostateczne i kontrolowane przekształcenia21 NAFTA dla kanadyjskiego rządu to praktycznie CUSFTA-Plus" i stąd jej uzgodnienia, w zakresie ceł iinnych środków polityki handlowej, zostały ostatecznie włączone do NAFTA.CUSFTA zakładała stopniowąeliminację barier hamujących przepływ towarów i usług, a tak\e ułatwienie wzajemnych inwestycji.Dkprzykładu, w 1994 r.eliminacji miały ulec cła na 50% kanadyjskiego eksportu do USA obcią\onego cłami,z wyłączeniem - do 1998 r.- towarów wra\liwych", takich jak bele drewniane, wiele artykułów rolnych,tekstylia, stal i handlowe aspekty inwestycji zagranicznych.Porozumienie miało tak\e chronić kanadyjskicheksporterów przed protekcjonistycznymi praktykami amerykańskich konkurentów.Przeciwnicy traktatuprzekonywali, \e spowoduje ono zwiększenie i tak, ich zdaniem, zbyt du\ej zale\ności Kanady od USA orazmasową utratę kanadyjskich miejsc pracy.Por.K.śołądkiewicz: NAFTA.In: Współczesna gospodarkaświatowa.Praca zbiór, pod red.B.Kisiel-Aowczyc.Uniwersytet Gdański 1994, s.228-243
[ Pobierz całość w formacie PDF ]